Farklı Kripto Token Türleri ve Kullanım Alanlarını Anlamak
- Kripto token'lar altcoin ve coin'lerden farklıdır
- Kripto token, bir blockchain üzerindeki belirli bir kullanımı veya varlığı temsil eden dijital varlıklardır
- Belirli ihtiyaçları karşılamak için oluşturulmuş farklı token türleri mevcuttur
Kripto piyasasına ilk kez giren biri için, coin ve token kavramları aynı gibi görünebilir. Ancak bir coin ve token arasında dünya kadar fark var.
Kripto Token Nedir?
Kripto token, blockchain üzerinde oluşturulmuş belirli bir kullanımı, hizmeti veya varlığı temsil eden, ticarete açık bir dijital varlıktır. Coin'ler teminatla destekleniyor ve para birimi olarak işle görebiliyor. Token'lar ise kullanıldıkları blockchain'in işlevselliğiyle destekleniyor.
Kripto token'lar genelde bir ilk coin arzı (ICO) yoluyla oluşturuluyor ve topluluk satışında fon toplamak için kullanılıyor. Bununla birlikte, kripto token'lar bir perakende ağındaki sadakat puanları gibi farklı şeyleri temsil etmekte de kullanılabiliyor.
Kripto sektörü çeşitlilik kazandıkça, belirli ihtiyaçları karşılamak için farklı türde kripto token'lar oluşturuldu. Bugün sahip olduğumuz başlıca token varlık sınıfları aşağıda tanımlanıyor.
Protokol Token'ları
Protokol token'ları aynı zamanda platform token'ları olarak da biliniyor. Protokol token'ları, üzerinde başkalarının merkeziyetsiz uygulamalar (Dapp) geliştirebildiği bir platformu temsil ediyor. Protokol token'ları, üzerinde yayınlandıkları blockchain'deki bir değer saklama aracını veya payı temsil ediyor.
En popüler platform token'ları Ethereum tabanlı olanlar ve ayrıca NEO, ICON ve EOS. Örneğin ERC-20 (Synthetix ve Theta), ERC-223 (Chainlink ve Energy Web Token) ve ERC-721 (CryptoKitties ve Axie Infinity), Ethereum blockchain'i üzerinde oluşturulmuş platform token'ları arasında yer alıyor.
Binlerce proje, Ethereum protokol token'larını kullandı ve böylelikle en büyük DApp ekosistemi meydana geldi.
Hizmet Token'ları (Utility Token)
Bu token'lar, geliştirildikleri platformun içindeki belirli bir amaca hizmet etmek üzere tasarlanıyor. Protokol token'ları, geliştiricilerin projeler inşa etmesini sağlarken, hizmet token'ları kendi platformları üzerinde belirli hizmetlere erişim için kullanılıyor.
Bunlara yaygın olarak DApp coin de deniyor. Platform, hizmeti token'ı için güvenlik sağlıyor. Hizmet token'ı ise platformun ekonomisini güçlendirmek için gerekli ağ hareketliliğini sağlıyor.
Hizmet token'ları en yaygın olarak ödeme alanında kullanılıyor. Bununla birlikte, kullanım alanları projeye göre değişebiliyor. Hizmet token'larına örnek olarak dijital depolama platformunda kullanılan hizmet token'ı Filecoin, bulut depolama platformunda kullanılan Siacoin ve kimlik doğrulama platformunda kullanılan Civic verilebilir.
Menkul Kıymet Token'ları
Menkul kıymet token'ları, gerçek dünyadaki bir varlığı temsil etmek üzere blockchain üzerinde oluşturulmuş token'lardır. Bu token'lar blockchain harici gerçek bir varlığı temsil ettikleri için, federal menkul kıymet mevzuatlarına uymaları gerekiyor. Menkul kıymet token'ları, geleneksel menkul kıymetler gibi işliyor.
Bir şirketin menkul kıymet token'larına sahip olan kimse, şirket hissesiyle benzer haklara sahip oluyor. Menkul kıymet token'ı, belirli federal borsa alım satım kanun ve kurallarıyla sınırlandıkları için hizmet token'ından ayrışıyor. Menkul kıymet token'ları bono, banknot opsiyonu, gayrimenkul, hisse ve teminat olabiliyor.
Stablecoin'ler
Stablecoin, ETH veya diğer kripto paraların fiyatı ne olursa olsun sabit değere sahip özel türde token'lardır. Genellikle, itibari paralarla desteklenirler ve bu paralarla 1:1 değerde işlem görüyorlar. An itibarıyla en popüler stablecoin, ABD doları ile destekli Tether.
İşlem Token'ları
İşlem token'ları, sadece işlemlerde kullanılmak üzere oluşturulmuş token'lardır. İtibari para birimleri gibi çalışırlar ve aynı ana amaç için, işlemleri gerçekleştirmek için kullanılırlar. Lider kripto para Bitcoin, işlem token'larının klasik bir örneğidir.
İşlem token'ları bazen para birimi token'ı adıyla da anılıyor. Bununla birlikte, stablecoin'lerin aksine her işlem token'ı itibari bir paranın değerine endeksli paralarla desteklenmiyor. Diğer token türleriyle alım satımı yapılabilen bu token'lar, aynı zamanda doğrudan itibari paraya da dönüştürülebiliyor.
Koleksiyon ve Ödül Token'ları
Son token varlık sınıfı ise koleksiyon ve ödül token'ları. Bu token'lar, bir proje için popülarite token'ı olarak kullanılmak üzere oluşturuluyor. Genellikle, bir kripto projesi kapsamında bir oyuna veya ödül programına katılanlar tarafından kullanılıyorlar.
CryptoKitties, oyunu oynayanlara sunulan dijital koleksiyon olarak tanınıyor. Medipedia Point Rewards (MPR) token'ları ise platform üzerinde yapılan incelemelere göre servis sağlayıcılara veriliyor.
Her ne kadar bazı ödül token'ları diğer token türlerine dönüştürülebilseler de, genellikle diğer token'larla aynı değere sahip olmazlar.
Artık token nedir ve ne tür token'lar mevcut konularında daha net bilgilere sahip olduğunuz için, yatırım yapacağınız varlığı seçerken daha iyi kararlar alabilirsiniz.