DAO Token Nedir?
"Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon" ifadesinin kısaltması olan DAO, dünyanın dört yanındaki kripto kullanıcılarının ortak ilkeler üzerinden, kendi finansal kaynaklarıyla etkileşim kurmaları için fırsat sunan yapılara deniyor. Merkezi yönetimi ve lideri olmayan DAO modelleri, blockchain topluluğu içinde "organize olmuş merkeziyetsiz" birim şeklinde kabul görüyor. Üyeler tarafından kararlaştırılan kurallara dayalı biçimde, blockchain üzerine yazılan akıllı sözleşmeler aracılığıyla çalışıyorlar. Kripto kullanıcılarının ortak hedef doğrultusunda ilerlemesi için kurulan bu organizasyonlar, demokratik bir yönetişim modeli kullanıyor. Kimileri bu modeli limited şirket yapısına benzetirken, kimileriyse çevrim içi topluluk organizasyonları şeklinde tanımlıyor.
DAO nedir sorusunu yanıtlayan rehberimize göz atın.
İlk olarak 2016 yılında geliştirilen DAO modeli, anonim kullanıcı gruplarının büyük ölçekli yapılara katkıda bulunmalarına izin vermesiyle, son dönemde kripto alanının en popüler olgularından biri haline geldi. DAO'lar, havuzda toplanan parayı kullanarak yatırım yapabiliyor ve normal şartlarda kullanıcıların tek başlarına toplamalarının imkansız olduğu miktarda parayla varlık satın alabiliyor. Son derece nadir bulunan NFT'ler, golf sahaları, paha biçilmez Wu-Tang Clan albümleri gibi çeşitli öğeleri satın almak için birkaç DAO kurulmuştu. Hatta bir DAO, ABD anayasasının orijinal kopyasını satın almaya bile çalıştı, ancak teklifi açık artırmada geçildi.
DAO'lar, serbest çalışanların ihtiyaç duydukları aboneliklere erişmeleri için para biriktirmek ve çalışanlara fayda sağlamak gibi pratik kullanım seçenekleri de içeriyor. Diğer DAO'lar ise, sıra dışı sanatçılara finansal destek sağlamayı ve kendi projelerini finanse etmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor.
Ancak, yasal yapılarının belirsizliği nedeniyle DAO modellerinde ve yapılan yatırımlarda risk söz konusu. Söz gelimi DAO saldırıya uğrarsa veya iflas başvurusunda bulunursa, üyelerin ne oranda yatırım yaptığına bakılmaksızın kaybedilen fonun tamamından sorumlu tutulabiliyor. Ayrıca, düzenleyici bir yapının bulunmaması nedeniyle, DAO'ların hedeflerini gerçekleştirmek için gerekli olan ticari veya yasal sözleşmelere bağlı kalacaklarının garantisi verilemiyor. Pek çok kişi, mevcut potansiyel sorunların üstesinden gelinmesi için DAO'ların tüzel kişilik şeklinde düzenleyici kurumlara kaydolması gerektiğine inanıyor.
DAO Nasıl Çalışır?
Her DAO, tokenler aracılığıyla finanse edilmiyor. Bazıları yatırım fonu olarak çalışıyor. Bununla birlikte, herhangi bir DAO kendi DAO tokenini çıkardığında, bunlar hem kuruluşa fon sağlamaya hem de token sahiplerine oy hakkı vermeye yarıyor. Her token sahibi, belirli konular dahilinde düzenlenen oylamalarda fikir beyan ediyor ve sahip olduğu token miktarına göre tercihi sonuca etki edebiliyor. Kimilerine göre bu ağırlıklı oylama modeli, blockchain dünyasının demokratik yapısını bozup plütokratik bir yapı meydana getirdiği için endişe verici.
DAO modelinin başarısı, üyelerinin aktif biçimde ekosisteme dahil olması şartına bağlı. Bu nedenle DAO'lar, üye katılımını teşvik etmek için çeşitli yenilik ve güncellemeler hakkında oy kullananlara ödül dağıtıyor. Konsensüs elde edildiğinde, ortaya atılan öneriler ağa entegre edilebiliyor.
oken sahipleri ne kadar ilgi gösterirse, DAO ve tokenin değeri de o kadar yükseliyor. Kimilerine göre bu yapı, zamanla yükselişe geçen bir firmada öz sermaye tutmaya benziyor. Dolayısıyla DAO iyi işletilirse, zamanla büyük başarı elde edebilir ve tokeninin değerinde artış görülebilir. DAO'nun dahili olarak sorunsuz çalışmasını sağlamaya yardımcı olacak yönetimi ve idari işler bölümü bulunuyor. Genellikle bu çalışanlara, DAO'nun gelişmesine öncülük etmeleri için token ile ödeme yapılıyor.
En iyi 10 DAO ve nasıl çalıştıkları hakkında daha fazla bilgi edinin.
Piyasa değerine göre en başarılı DAO tokenleri arasında UniSwap, AAVE, MakerDAO ve DASH geliyor. CoinMarketCap, yüksek performans yakalayan DAO tokenler hakkında güncel ve gerçek zamanlı veriler sunuyor. Tokenleri piyasa değerleri bakımından listeliyor.
DAO ekosistemi ve yönetişim sistemlerinin nasıl çalıştığına ilişkin kapsamlı yazımıza göz atın.