Yeni başlayanlar için Bitcoin nedir? Temel hatlarıyla Bitcoin nasıl çalışır?
Kripto Para Nedir?
Kripto para, çifte harcama ve sahteciliği önlemek amacıyla şifreleme standartlarına dayanan dijital veya sanal para birimine deniyor. Hemen her kripto para merkeziyetsiz yapıda çalışıyor. Bunun için blockchain adı verilen, dijital defter olarak çalışan ve küresel bilgisayar ağı tarafından sürdürülen teknoloji kullanılıyor. Buna ek olarak kripto paralar, geleneksel para birimlerinin aksine hükümet veya merkezi otorite tarafından kontrol edilemiyor. Haliyle sansüre karşı dirençli oluyorlar.
Kripto paralar madencilik yapılarak (Bitcoin ve Ethereum ağlarında olduğu gibi) ya da kripto para borsaları üzerinden satın alınabiliyor. Bitcoin ve Ethereum gibi popüler para birimleri, henüz e-ticaret ekosisteminde büyük bir etki oluşturmadı, ancak günbegün daha fazla site bu para birimlerini kabul ediyor. Kripto paraların değeri yükseldikçe bu varlıklara olan ilgi de zamanla artıyor.
Kripto Paralar Nasıl Çalışır?
Kripto para birimleri, dijital para ile aynı şekilde çalışmıyor. Dijital para birimi, merkezi otorite tarafından verilen itibari (fiat) paranın dijital temsilinden ibaret. Genellikle bunlar CBDC, yani merkez bankası dijital para birimi olarak da adlandırılıyor. Merkez bankası veya hükümet tarafından üretilip kontrol edilen dijital paraların aksine kripto paralar, kimsenin kontrolünde olmadan blockchain üzerinde çalışıyor.
Kripto para birimlerinin ismindeki "kripto" kısmı, şifreleme teknolojisine atıfta bulunuyor. İşlem güvenliğini garanti ettiği gibi, katılımcıların takma isimle işlem yapabildiğini anlatıyor. Dahası, operasyonların merkezi otoriteden bağımsız biçimde çalışmasını sağlıyor ve çifte harcama olması engelleniyor. Şifreleme, yeni para üretiminin kontrol edilmesi dahil, dijital varlık ve token transferlerinin doğrulanması gibi birçok başka amaca daha hizmet ediyor.
Blockchain; Bitcoin, Ethereum ve diğer kripto para birimleri için ödeme sistemi görevi görüyor. Kullanıcılar, eşler arası (P2P) olarak bilinen süreç vasıtasıyla harici yapıya ihtiyaç duymadan ve merkezi izin olmadan dünyadaki herkese değer varlığı gönderebilir. Dahası, işletme sahipleri BitPay, Coinpayments ve benzeri hizmet sağlayıcılar aracılığıyla, kripto para ödemelerini kabul edebilir.
Bitcoin Nedir?
Bitcoin, anonim bir geliştirici olan Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilen ilk modern kripto para birimi. Nakamoto, 2009 yılında paylaştığı teknik makale ile Bitcoin para birimini dünyaya tanıttı. Erken dönemde çok az dikkat çekmesine rağmen, Bitcoin kullanıcılarının küresel bir ağ meydana getirmesine yardımcı oldu. Satoshi Nakamoto, Bitcoin'i eşler arası bir elektronik para sistemi şeklinde tanımlamayı uygun gördü. Bitcoin fiyatı, yüksek oynaklığa sahip olmasına rağmen üzerinde sıklıkla konuşulan bir konu.
Bitcoin'in tarihçesi ve zaman çizelgesini inceleyebilirsiniz.
Kaç Bitcoin Var?
Satoshi Nakamoto tarafından belirlendiği üzere, Bitcoin para biriminin maksimum arzı 21 milyon BTC ile sınırlı. Bununla birlikte her BTC, 100 milyon alt birime bölünebiliyor. Bunlara Satoshi (SATS) deniyor. Satoshi, Bitcoin'in en küçük birimi ve tanesi 0,00000001 BTC'ye denk geliyor.
Bitcoin Nasıl Çalışır?
Bitcoin, blockchain üzerindeki işlemleri kaydetmek için merkeziyetsiz sistem kullanan kripto para birimi işlevi görüyor. Bitcoin ağı "madenci" ismi verilen, İş İspatı (PoW) algoritması aracılığıyla işlemleri onaylamak için karmaşık bulmacaları çözen kullanıcılardan oluşuyor. Ayrıca açık ağ üzerinde işlenmeyi bekleyen transferlerin zincire eklenmesine yardımcı olan düğümler (node) de görev alıyor.
İşlemleri doğrulayan madenciler, 2020 yılında Bitcoin blok ödüllerinin yarıya indirilmesinden sonra blok başına 6,25 BTC ödül almaya başladı. Satoshi Nakamoto tarafından Bitcoin teknik makalesinde özetlendiği üzere blok ödülü, her dört yılda bir yarıya iniyor.
BTC varlıklarını depolamak için kullanılan her Bitcoin cüzdanının bir de özel anahtarı bulunuyor. Özel anahtar, Bitcoin adresindeki BTC bakiyesinin sahipliğini doğruluyor ve anahtar sahibinin parayı harcamasına izin veriyor.
2022 yılının en iyi 12 Bitcoin cüzdanı yazımızla daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Lightning Network, Bitcoin ağında mikro ödemeleri mümkün kılan ikinci katman teknolojisi. Bu yaklaşım sayesinde işlemler daha verimli hale geliyor. Kripto para birimleri arasındaki zincir dışı takas dahil olmak üzere diğer işlem türlerini de kolaylaştırıyor.
Bitcoin Madenciliği Nedir?
Bitcoin madencileri, ellerindeki yüksek hesaplama gücünü kullanarak karmaşık şifreleme bulmacalarını çözüyor ve ağdaki transferlerin işlenmesine yardımcı oluyor. İşlenmeyi bekleyen transferler, Bitcoin blockchain verisi ve önceki işlemlerin birer kopyasını tutan binlerce ağ düğümü aracılığıyla dünya çapındaki madencilere dağıtılıyor.
Madenciler, yaptıkları işin karşılığında yüklü miktarda ödül alıyor. Blok ödülü, olağanüstü ölçekte işlem gerektiren ağ blok verisini başarılı biçimde çözen veya çözülmesine yardımcı olan tüm madencilere dağıtılıyor. Madenciler genellikle ağ bloklarını oluşturma ihtimalini artırmak için hesaplama güçlerini havuzda birleştiriyor.
Bitcoin'in Faydaları Neler?
Bitcoin ağı merkezi otorite gerektirmeden kullanıcılara para gönderme ve alma gibi banka hesaplarıyla gerçekleştirilebilen özellikleri sunuyor. Bitcoin'in teknolojisi ve kodu açık kaynaklı. Yani herkes kodları görebiliyor ve inceleyebiliyor. Ayrıca, kodlama bilgisi olan herkes kodu geliştirmek veya daha iyi hale getirmek için öneri sunabiliyor.
Bitcoin blockchain üzerindeki tüm işlemler, aracı ihtiyacını ortadan kaldırarak eşler arası biçimde gerçekleşiyor. Para arzını kontrol eden ve kimlerin bunlara erişebileceğine karar veren merkez bankası gibi otoritelerden çok farklı biçimde çalışıyor. Bitcoin ile herkes ağın parçası olabiliyor. Kripto para alabiliyor ve uygun gördükleri şekilde kullanabiliyorlar.
Dahası, merkez bankaları tarafından kontrol edilen itibari (fiat) para birimleri mevcut arzda yaşanan artışlar nedeniyle enflasyona yenik düşerken Bitcoin'de böyle bir durum söz konusu değil. Arz, en fazla 21 milyon BTC olacak biçimde sabitlenmiş. Toplam arzın yüzde 80'inden fazlası halihazırda dolaşımda ve geri kalan kısmın çıkarılması 100 yıldan fazla sürecek. Bu nedenle Bitcoin, enflasyona yenik düşemez.
Bitcoin Kullanım Senaryoları
Birçok kişi için Bitcoin, zamanla fiyatı artacağı düşüncesiyle değer saklama aracı olarak kullanılıyor. Dahası, külçe altın ile aynı amaca hizmet ettiği düşünüldüğünden "dijital altın" benzetmesi yapılıyor. Tıpkı altın gibi, ABD doları karşısında değerini koruyacağı ve potansiyel olarak artışa geçeceği bekleniyor. Bu nedenle enflasyonun yükseldiği ve ABD doları gibi itibari para birimlerinin değer kaybettiği zamanlarda, Bitcoin ve değerli metaller ana akım tarafından değer saklama aracı olarak kullanılıyor.
Gelgelelim, ABD'nin Ocak 2022'de yüzde 7,5 oranında yüksek enflasyon açıkladığı süreçte bu beklenti tam anlamıyla gerçeğe dönüşmedi. Enflasyon riskinden korunmak için kullanılmasına rağmen, Bitcoin'in değeri beklenildiği kadar yükselmedi.
Bitcoin Nereden ve Nasıl Alınır?
Bitcoin satın almadan önce dijital bir cüzdan veya Bitcoin cüzdanı kurmak çok önemli. Çoğu kripto para borsası, BTC satın almayı kolaylaştırmak adına otomatik biçimde cüzdan hizmeti de sunuyor. Bitcoin satın alabileceğiniz platformlar arasında;
Borsa aracılığıyla aldığınız kripto parayı, özel anahtarına sahip olduğunuz bir Bitcoin cüzdanına taşımanız önerilir. Paranızı kişisel cüzdanınızda tutmak, özel anahtar bilgisine sadece sizin sahip olmanızı sağladığı gibi paraya yalnızca sizin erişebilmenizi de mümkün kılacaktır.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
