Trong bài viết cuối cùng của mục DeFi trong Cẩm nang tiền điện tử của CMC năm 2023, Uniswap Labs sẽ cung cấp thông tin tổng quan về các sàn giao dịch tập trung và phi tập trung
Sàn giao dịch tiền điện tử là thị trường cho phép người mua và người bán giao dịch tiền điện tử và các tài sản kỹ thuật số khác. Có hai loại sàn giao dịch:
• Sàn giao dịch tập trung (CEX): Được điều hành bởi một thực thể duy nhất, CEX là trung gian giữa người mua và người bán, tạo điều kiện thuận lợi cho các lệnh và chuyển tiền giữa các bên. Ví dụ về sàn CEX bao gồm Binance và Coinbase.
• Sàn giao dịch phi tập trung (DEX): Sử dụng công nghệ blockchain, DEX tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch ngang hàng giữa người mua và người bán, loại bỏ nhu cầu về các bên trung gian mang tính tập trung. Các ví dụ về sàn DEX bao gồm Uniswap và Curve.
Tại Uniswap Labs, chúng tôi tin rằng DEX là phương pháp ưu việt để giao dịch tài sản kỹ thuật số nhờ các biện pháp bảo vệ người dùng được tích hợp sẵn. Họ đang có các tính năng:
• Tự giám sát (Self-Custodial): Người dùng không bao giờ từ bỏ quyền kiểm soát tài sản của mình
• Không cần cấp phép (Permissionless): Yêu cầu duy nhất để giao dịch là có kết nối internet
• Bất biến (Immutable): Không thể sửa đổi hoặc thay đổi mã được sử dụng để chạy DEX
• Minh bạch: Tất cả các giao dịch sẽ được ghi vào sổ cái công khai mà có thể được truy vấn
Những đặc điểm này sẽ bảo vệ khách hàng khỏi những hành động bất cẩn hoặc ác ý có thể gây nguy hiểm cho tài sản khi họ không đồng ý hoặc không biết. Rất tiếc là CEX không có những kết quả này. FTX, một CEX phổ biến, đã sụp đổ sau khi đối mặt với tình trạng khủng hoảng thanh khoản sau khi tiết lộ rằng họ không nắm giữ tài sản của khách hàng một cách trực tiếp.
So sánh DEX với CEX
Các DEX đã bùng nổ về mức độ phổ biến trong Mùa hè DeFi năm 2020 và đã hỗ trợ khối lượng hơn hai nghìn tỷ đô la cho đến nay. Sau khi đạt mức cao nhất là 234 tỷ đô la vào tháng 12/2021, các DEX đã đạt trung bình hơn 100 tỷ đô la mỗi tháng trong năm 2022. Trong số này, khoảng 70% xảy ra trên Giao thức Uniswap trên Ethereum Mainnet.
Nguồn: The Block
CEX — vốn đã tồn tại lâu hơn nhiều — có thể được hiểu là còn tiếp tục tồn tại lâu hơn nữa. Tháng 5/2021, khối lượng giao ngay CEX đạt tổng cộng 2,3 nghìn tỷ đô la, gần tương đương với khối lượng DEX mọi thời đại. Năm 2022, CEX có khối lượng trung bình hàng tháng là 695 tỷ đô la, gần gấp 7 lần so với khối lượng DEX hàng tháng.
DEX có thể bắt kịp CEX không?
Mặc dù đã có nhiều năm khởi đầu thuận lợi, nhưng có bằng chứng rõ ràng rằng các DEX đang chiếm dần thị phần của CEX. Tỷ lệ khối lượng giao ngay DEX-to-CEX đã tăng đều đặn, đạt đỉnh trên 25% vào tháng 2/2022.
Nguồn: The Block
Với những lợi ích rõ ràng về tính an toàn cho người dùng được đưa vào công nghệ DEX, chúng tôi dự đoán rằng người dùng sẽ thích DEX hơn CEX do tính minh bạch tăng lên, các tài sản có thể tự giảm sát, và quyền truy cập không cần cấp phép. Tuy nhiên, DEX và CEX sẽ cạnh tranh trong cùng một thị trường khách hàng. Để lật ngược sự thống trị thị trường của CEX, DEX phải:
• Tạo quy trình hướng dẫn và đào tạo thân thiện hơn cho người mới
• Cải thiện trải nghiệm người dùng bán lẻ
• Cạnh tranh về chi phí
Hướng dẫn đào tạo người mới
Việc làm quen với CEX dễ dàng hơn đáng kể so với DEX vì hai lý do:
• Fiat on-ramps (việc quy đổi tiền pháp định sang tiền điện tử và ngược lại) sẽ cho phép người dùng bán lẻ có thể mua hàng từ tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ của họ
• Người dùng không cần tìm hiểu về ví hoặc quản lý khóa
Vấn đề đầu tiên là sửa chữa dễ dàng. Gần đây, ví đã bắt đầu tích hợp với các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền pháp định, nghĩa là người dùng có thể mua tiền điện tử trực tiếp từ ví tự quản lý.
Thử thách thứ hai phức tạp hơn một chút. Quản lý cụm từ hạt giống và khóa cá nhân là điều cần thiết để điều hướng hệ sinh thái tiền điện tử, nhưng người dùng mong đợi có thể khôi phục tài khoản của họ nếu họ quên mật khẩu. Các phương pháp như sao lưu iCloud, tính toán đa bên và khôi phục mạng xã hội đã tạo ra những cải tiến đáng kể về UX.
Theo kinh nghiệm của chúng tôi khi giải quyết sự thất vọng phổ biến của người dùng khi điều hướng DEX, chúng tôi đã thực hiện một số cải tiến để tích hợp trực tiếp vào DeFi. Ví dụ: Ứng dụng web Uniswap sẽ cho phép người dùng mua và trao đổi tiền điện tử trong vòng vài phút bằng thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ hoặc chuyển khoản ngân hàng.
Trải nghiệm người dùng bán lẻ
Sau khi làm quen với sàn giao dịch, người dùng sẽ muốn trao đổi tiền điện tử và quản lý danh mục đầu tư của họ. CEX cung cấp giao diện trực quan hơn cho việc này. Tương tự như các ứng dụng tài chính như Venmo và Robinhood, CEX có các tính năng giao dịch trực quan mà trong đó việc kết nối với DEX thường yêu cầu điều hướng đến ứng dụng, phê duyệt giao dịch và sau đó là giao dịch. Một lần nữa, giải pháp ở đây chủ yếu là UX với các giao dịch hoán đổi ví gốc, trừu tượng hóa tài khoản và giao diện người dùng trực quan.
Các khoản phí
CEX cung cấp phí hoán đổi thấp khi chuyển đổi loại tiền điện tử này sang loại tiền điện tử khác. Mặt khác, các giao dịch hoán đổi trên DEX phải chịu phí gas, có thể tăng đột biến khi mạng bị tắc nghẽn. Lộ trình Ethereum có kế hoạch cải thiện khả năng mở rộng quy mô và công suất. Theo thời gian, mạng phân đoạn (sharding) và Lớp 2 sẽ giảm chi phí giao dịch xuống thấp hơn so với CEX, đồng thời cung cấp các điều khoản bảo mật mà CEX không thể cung cấp.
Các DEX và ví mà sẽ kết hợp và trừu tượng hóa các mạng L2 sẽ là những mạng đầu tiên cạnh tranh với CEX về chi phí.
Kết luận
Đối với nhiều người dùng, quyền tự giám sát, quyền truy cập không cần cấp phép, mã có tính bất biến (không thể thay đổi) và tính minh bạch là những yếu tố đứng thứ hai sau trải nghiệm người dùng. Những lựa chọn này chắc chắn là dễ hiểu - không ai mong đợi là chúng sẽ dễ bị lừa đảo. Tuy nhiên, trong thời kỳ thị trường biến động, rõ ràng DEX là lựa chọn phổ biến hơn. Ví dụ: khi thị trường rung chuyển sau sự sụp đổ của FTX, khối lượng giao dịch DEX tăng vọt và Uniswap có khối lượng nhiều hơn bất kỳ CEX nào. Có bằng chứng có thể kiểm chứng rằng DEX có thể vượt qua CEX về khối lượng giao dịch. UX có thể thu hẹp khoảng cách, và đó chỉ là vấn đề thời gian.
Nguồn: Galaxy
Bài viết này bao gồm đường link đến các trang web của bên thứ ba hoặc các nội dung khác chỉ dành cho mục đích cung cấp thông tin (“Trang web của bên thứ ba”). Trang web của bên thứ ba không thuộc quyền kiểm soát của CoinMarketCap và CoinMarketCap không chịu trách nhiệm về nội dung của bất kỳ Trang web của bên thứ ba nào, bao gồm nhưng không giới hạn bất kỳ đường link nào có trong Trang web của bên thứ ba, hoặc bất kỳ thay đổi hoặc cập nhật nào đối với Trang web của bên thứ ba. CoinMarketCap chỉ cung cấp các đường link này cho bạn nhằm mục đích thuận tiện, và việc đưa vào bất kỳ đường link nào không ngụ ý về sự xác nhận, chấp thuận hoặc đề xuất của CoinMarketCap đối với trang web hoặc bất kỳ sự liên kết nào với các nhà điều hành của họ. Bài viết này được sử dụng để và chỉ được sử dụng để cung cấp thông tin. Điều quan trọng là bạn phải tự nghiên cứu và phân tích trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào liên quan đến bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ nào được mô tả trong bài viết. Bài viết này không nhằm mục đích và sẽ không được hiểu là lời khuyên tài chính. Các quan điểm và ý kiến được trình bày trong bài viết này là của [công ty] của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của CoinMarketCap.
