Cardano là một trong mười loại tiền điện tử hàng đầu trên CoinMarketCap — thỏa thuận đằng sau loại tiền điện tử được đánh giá ngang hàng này là gì?
Nhóm Cardano bao gồm các kỹ sư, học giả và một người đồng sáng lập Ethereum. Nhóm chiết trung đã chọn làm điều gì đó khác biệt vào năm 2015 và xây dựng một blockchain gốc từ đầu.
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Cardano là gì?
Cardano (ADA) được đặt tên theo ai?
Ada Lovelace là một nhà toán học, nhà văn lỗi lạc và hiện được công nhận là một trong những nhà lập trình máy tính đầu tiên. Lovelace đã sớm nhận ra tiềm năng toán học của máy tính và công bố thuật toán đầu tiên vào năm 1843 để một cỗ máy như vậy có thể thực hiện được. Người ta nói rằng nếu không có công việc của Lovelace, những chiếc máy tính như chúng ta biết ngày nay sẽ không tồn tại.
Những tổ chức nào đứng đằng sau Cardano?
Có một số tổ chức khác đang làm việc cùng nhau để phát triển nền tảng này, tuy nhiên có ba tổ chức nổi bật. Đó là Cardano Foundation, Input-Output Hong Kong (IOHK) và Emurgo.
Cardano Foundation là gì?
IOHK là gì?
IOHK là một tổ chức được thành lập bởi Hoskinson và Jeremy Wood, tập trung vào việc xây dựng các giải pháp công nghệ nhằm thúc đẩy sự hòa nhập tài chính tốt hơn.
Emurgo là gì?
Cardano, một "Blockchain thế hệ thứ ba", đã trở thành như thế nào
Đây cũng là lý do tại sao họ không xây dựng trên các blockhain đã có trong việc phát triển Cardano; thay vào đó, họ tiếp tục tạo ra một mạng hoàn toàn độc lập ngay từ ban đầu.
Cardano nổi bật so với các dự án blockchain khác vì nó tuân theo cách tiếp cận dựa trên dữ liệu và học thuật. Vì các tài liệu phác thảo mô hình và kế hoạch của mạng được công bố rộng rãi, các kỹ sư chuyên gia và nhà phát triển có thể xem xét về hướng đi tiếp theo (thú vị là không có báo cáo chính thức nào được xuất bản cho Cardano). Hơn nữa, nền tảng này dựa trên blockchain Ouroboros – blockchain bằng chứng cổ phần (PoS) đầu tiên đã trải qua một cuộc đánh giá ngang hàng.
Hợp đồng thông minh của Cardano
Kiến trúc của Cardano: CSL và CCL
CSL cấp quyền cho đơn vị tài khoản của Cardano. Nói một cách đơn giản, đây là nơi các giao dịch ngang hàng được tạo điều kiện thuận lợi, chẳng hạn như việc chuyển các mã token giữa những người dùng.
Ngoài ra, CCL sẽ cho phép một mô hình lưu trữ và truy cập dữ liệu linh hoạt tuân theo các luật điều chỉnh về tiền điện tử được thực hiện trên địa bàn của bất kỳ người dùng nào.
Tốc độ giao dịch của Cardano (TPS) là gì?
So sánh kỹ hơn, Bitcoin chỉ có thể xử lý 4,6 TPS, còn với Ethereum 1.0 cao hơn một chút là ở mức 15-20 TPS. Rõ ràng, ADA có thể xử lý khối lượng giao dịch cao hơn so với chuỗi thế hệ thứ nhất và thứ hai cộng lại.
Sản xuất khối hoạt động như thế nào trên Cardano?
Các vị trí lãnh đạo được chọn từ các nhóm đặt cọc dựa trên khối lượng tiền đặt cọc của họ và một hạt giống ngẫu nhiên. Hạt giống sử dụng hệ thống tính toán đa bên (MPC) để xác định bên liên quan nào có thể được chỉ định để tạo các khối tiếp theo.
Ứng dụng phi tập trung (DApps)
DApp cũng là một tính năng được kích hoạt bởi các hợp đồng thông minh. DApps hoạt động giống như các chương trình máy tính và được thiết kế để chạy các mục đích cụ thể cho người dùng. DApp cũng được sử dụng bởi những người tham gia mạng để tương tác với một blockchain thông qua giao diện người dùng được trừu tượng hóa.
Token ADA
Lộ trình Cardano
Byron (Kỷ nguyên thành lập)
Kỷ nguyên Byron của Cardano (được đặt theo tên của Lord Byron, cha đẻ Ada Lovelace) bắt đầu vào 09/2017 với sự ra mắt phiên bản đầu tiên của Cardano.
Giai đoạn Byron của Cardano cho phép mua và bán ADA trên một mạng liên kết được cung cấp bởi giao thức đồng thuận Ouroboros, giao thức PoS đầu tiên được xây dựng dựa trên nghiên cứu học thuật sâu rộng.
Shelley (Kỷ nguyên phi tập trung)
Shelley lấy theo tên của Mary Shelley, tác giả của cuốn sách kinh dị Frankenstein, thể hiện một cái gật đầu thông minh hướng tới mục tiêu của mạng là trở nên hoàn toàn tự chủ, giống như sinh vật kinh dị trong truyền thuyết này.
Với nhiều người dùng hơn đang chạy các nút của mạng, Cardano hy vọng sẽ đạt được hiệu suất và bảo mật cao hơn so với cách tiếp cận dựa trên Byron trước đó của nó. Và nếu Shelley thành công, nhóm Cardano tin rằng họ có thể đạt được tới cấp độ sự phân cấp mà họ đang phấn đấu.
Xương sống của nâng cấp Shelley là sự tham gia của những người nắm giữ ADA, họ cũng là những người xác nhận cấp nguồn cho hệ thống PoS của mạng. Giống như các chuỗi PoS khác, Shelley cho phép chủ sở hữu ADA cũng ủy thác cổ phần của họ cho những trình xác thực khác như một hình thức tham gia mạng.
Goguen (Kỷ nguyên hợp đồng thông minh)
Một tính năng khác sẽ được cung cấp thông qua việc triển khai Goguen là khả năng tương tác rộng hơn với các hợp đồng thông minh hiện có khác, bất kể sự khác biệt về ngôn ngữ mã hóa được sử dụng để phát triển chúng.
Việc sử dụng ngôn ngữ Marlowe (nền tảng DeFi của Goguen), được xây dựng dựa trên Plutus (nền tảng hợp đồng thông minh của Goguen), sẽ đảm bảo rằng ngay cả những người không có nhiều chuyên môn kỹ thuật cũng có thể tự do tạo hợp đồng thông minh của riêng họ.
Để chuẩn bị cho sự ra mắt của mạng chính Goguen, Cardano đã bật khóa token. Điều này nhằm đảm bảo tính bền vững cần thiết cho mạng để thực hiện giai đoạn tiếp theo, kỷ nguyên Voltaire, nơi những người tham gia mạng sẽ có khả năng bỏ phiếu về việc nâng cấp và sửa đổi giao thức.
Basho (Kỷ nguyên mở rộng quy mô)
Kỷ nguyên Basho của Cardano, ngày ra mắt vẫn chưa được xác nhận, sẽ tối ưu hóa mạng, giúp nó mở rộng quy mô và trở nên có tương tác hơn.
Basho, được đặt theo tên nhà thơ và bậc thầy haiku nổi tiếng của Nhật Bản Matsuo Bashõ (1644 – 1694), sẽ mang lại hai phát triển cốt lõi để tạo ra khả năng mở rộng bền vững:
- Đầu tiên, nó sẽ giới thiệu các chuỗi cạnh sidechains và được sử dụng như một cơ chế phân mảnh để mở rộng dung lượng mạng hơn nữa mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật của nó.
- Thứ hai, nó sẽ khởi chạy phương thức kế toán song song với mô hình UTXO của Cardano, do đó thúc đẩy khả năng tương tác cao hơn.
Voltaire (Kỷ nguyên quản trị)
Kỷ nguyên Voltaire của Cardano, được đặt theo tên của nhà thơ, nhà văn và nhà triết học người Pháp nổi tiếng thế kỷ 17, sẽ cung cấp những nét cuối cùng cho mạng để giúp mạng phát triển thành một nền tảng hoàn toàn tự bền vững và phi tập trung.
Cách đặt cọc ADA
Như đã đề cập, mạng PoS của Cardano hoạt động thông qua các trình xác thực đảm bảo tính toàn vẹn của mạng. Đây là các nút có nhiệm vụ giữ một bản sao cập nhật về trạng thái của blockchain, sau đó sẽ được sử dụng để xác minh các giao dịch sau này.
Những người nắm giữ ADA có thể ủy quyền cổ phần của họ bằng ví Daedalus hoặc Yoroi. Đặt cọc Cardano có thể đơn giản như ủy quyền token ADA trong ví của bạn cho một nhóm ưu tiên và cho phép nhà điều hành thay mặt họ duy trì cổ phần của họ. Những người đặt cọc sau đó sẽ được nhận phần thưởng tương ứng với số tiền đặt cọc của họ, cho phép họ kiếm được phần thưởng thụ động khi xác nhận các khối.
Đặt cọc ADA ở đâu
Có các nhóm đặt cọc tạo ra mạng xác thực của Cardano và chúng mở cửa cho người dùng tham gia.
Những người nắm giữ ADA có thể tham gia các nhóm đặt cọc hiện có bằng cách ủy quyền token của họ thông qua ví Daedalus hoặc Yoroi. Trong những trường hợp như vậy, không cần thiết phải duy trì kết nối internet liên tục. Vấn đề duy nhất mà những người đặt cọc ADA phải xem xét là phí tính theo nhóm.
Những người quan tâm cũng có thể chọn chạy nhóm đặt cược của riêng cho ADA. Tuy nhiên, thiết lập bể đặt cọc riêng có thể là một quá trình phức tạp hơn nhiều.
Để vận hành một nhóm đặt cọc độc lập, người đặt cọc phải đảm bảo rằng nút của họ luôn trực tuyến, có nghĩa là phần cứng của họ phải luôn bật và kết nối với internet. Ngoài ra, bạn cũng phải có kiến thức cần thiết để chạy và duy trì các nút Cardano.
Không giống như các mạng dựa trên PoW khác, không cần thiết bị khai thác mạnh khi đặt cọc, nhưng bạn cần có kết nối internet đáng tin cậy. Và ngay cả khi không có ADA, bất kỳ ai cũng có thể vận hành các nhóm đặt cọc riêng lẻ bằng cách giúp cung cấp kiến thức chuyên môn kỹ thuật của họ cho những người tham gia mạng khác cũng đang đặt cọc.
Đặt cọc trên Ví Daedalus
Việc đăng cọc tại ví Daedalus rất đơn giản và không cần nhiều thời gian. Đầu tiên, tại Daedalus, hãy chọn trung tâm Ủy nhiệm. Chọn tab bể đặt cọc, chọn bể đặt cọc bạn muốn ủy quyền và nhấp vào “Ủy quyền cho bể này”. Chọn ví chứa số tiền bạn muốn ủy quyền. Sau đó, xác nhận lựa chọn bể đặt cọc của bạn. Cuối cùng, sử dụng mật khẩu chi tiêu của bạn hoặc kết nối ví cứng của bạn để xác nhận giao dịch.
Đặt cọc trên Ví Yoroi
Việc đặt cọc trên Yoroi hơi phức tạp hơn nếu bạn vẫn còn ADA coin trong ví Byron. Trong kỷ nguyên Byron và Shelley, các định dạng địa chỉ ví khác nhau đã được sử dụng. Người nắm giữ ADA phải chuyển đổi sang ví Shelley trước khi họ có thể đặt cọc.
Việc chuyển đổi sang ví Shelley yêu cầu người dùng cài đặt tiện ích Chrome của Yoroi. Sau khi cài đặt lại và tạo ví Shelley mới, người dùng có thể chuyển tiền ADA từ Byron cũ sang ví Shelley mới.
Chọn phần thưởng đặt cọc Ada và Bể đặt cọc nào
Từ quan điểm ngoài giao thức, những người nắm giữ ADA có thể xem xét các yếu tố liên quan đến các nhóm cổ phần, chẳng hạn như liệu nó được điều hành bởi người mà bạn tin tưởng hay một tổ chức phi chính phủ, hay nó có chạy bằng năng lượng xanh. Các yếu tố khác cần xem xét bao gồm nó có quyên góp cho một tổ chức từ thiện hay không, vị trí địa lý của nó thế nào, cơ cấu các bên liên quan, tính minh bạch và giao diện người dùng.
Đánh giá Cardano
Cardano vs Bitcoin
Bitcoin là tiền điện tử có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất thế giới. Nó được ra mắt vào năm 2009 và vẫn đứng đầu trong số các altcoin khác kể từ đó đến nay. Và khi Bitcoin được quảng cáo là nơi lưu trữ giá trị và tiền tệ tối cao, nó lại thiếu sự hỗ trợ của khách hàng.
Mặt khác, Cardano đang trên đường đưa các hợp đồng thông minh thông qua một nền tảng mới có tên là Plutus, sẽ được triển khai trong bản cập nhật Goguen sắp tới. Và mặc dù các nhà phát triển Bitcoin cũng có một kế hoạch của riêng mình, nhưng nó dường như còn xa so với việc triển khai thực tế khi xem xét ngôn ngữ hợp đồng thông minh được nhắm mục tiêu, có tên là “Sapio,” vẫn đang được phát triển. Hơn nữa, Bitcoin cũng có những hạn chế được nhận thức trong việc chạy các ứng dụng hợp đồng thông minh, không giống như Cardano.
Cardano mạnh hơn về thông lượng giao dịch. Vấn đề về khả năng mở rộng của Bitcoin được nhìn nhận từ khả năng của nó khi chỉ giải quyết được 4,6 TPS. Việc này ít hơn nhiều so với Cardano, có thể xử lý 257 TPS; do đó, Cardano nhanh hơn Bitcoin ở trạng thái hiện tại trong việc tạo điều kiện cho các giao dịch ngang hàng.
Cardano vs Ethereum
Điểm đầu tiên so sánh giữa Cardano và Ethereum là thuật toán đồng thuận của chúng. Kỷ nguyên Shelley cho Cardano và Ethereum 2.0 mới ra mắt sẽ triển khai các mô hình đồng thuận hoàn toàn dựa trên PoS. Có thể khó so sánh hiệu suất của cả hai về mặt này, vì cả hai đều không hoạt động hoàn toàn.
Tuy nhiên, trên thiết lập hiện tại giữa Cardano và Ethereum, Cardano dường như mạnh hơn nhiều so với đối thủ cạnh tranh của mình là Ethereum về mặt TPS. Khi nói đến chi phí giao dịch, Ethereum cũng bị tụt lại phía sau do các vấn đề với phí gas đắt đỏ.
Cardano vs EOS
Cardano hơn EOS ở chỗ việc phát triển DApp trên EOS khá khó khăn. Sức khỏe của mạng EOS phụ thuộc vào các dapp được xây dựng trên nền tảng. Nhưng cho đến nay, vẫn chưa có đủ dapp được triển khai trên EOS để có thể hỗ trợ việc áp dụng nhiều hơn.
Hơn nữa, không giống như Cardano, chỉ có 21 nhà sản xuất khối được giao nhiệm vụ giữ an toàn cho mạng EOS, biến nó thành một mạng bán tập trung.
Ví Cardano tốt nhất là gì?
Có nhiều ví có thể được sử dụng để lưu trữ ADA, chẳng hạn như Daedalus, Yoroi, Ledger và Trezor. Ngoài ra còn có các ví nóng được cung cấp bởi các sàn giao dịch tiền điện tử nơi ADA có thể được nắm giữ dưới sự giám sát của các nền tảng này.
Ví Daedalus
Nhưng không chỉ là một nơi lưu trữ token, ví này hoạt động như một nút Cardano đầy đủ. Nó cho phép người dùng xem mọi giao dịch mà họ đã thực hiện, bao gồm cả việc thực hiện các yêu cầu cụ thể về thông tin liên quan đến trạng thái của chuỗi Cardano.
Điều này cũng giúp bảo mật mạng bằng cách giữ một bản sao của toàn bộ trạng thái của blockchain, cũng như xác thực các khối và giao dịch trước khi chúng được hoàn thiện và thêm vào chuỗi.
Để sử dụng ví Daedalus, người dùng chỉ cần tải ví xuống cho Windows, Mac hoặc Linux. Nó có thể chiếm tới 6 GB dung lượng vì nó phải lưu trữ bản sao của blockchain vào ví. Thông tin thêm có thể được tìm thấy ở đây.
Ví Yoroi
Yoroi Wallet là một loại ví nhẹ, HD, dựa trên trình duyệt được thiết kế để lưu trữ ADA. Không giống như ví Daedalus, nó chỉ được kết nối với một nút Cardano đầy đủ được liên kết với hệ sinh thái Emurgo. Vì nó không cần phải có bản sao của trạng thái blockchain đầy đủ và chạy dưới dạng tiện ích mở rộng trên Firefox hoặc Chrome, nó có thể dễ dàng cài đặt và thiết lập mà không yêu cầu nhiều tài nguyên hệ thống từ người dùng.
Mua ADA ở đâu
Ngoài ra, những người đã có ADA có thể đăng ký thẻ ghi nợ từ Cardano để có thể sử dụng giống như thẻ thông thường. Nhưng trong khi lưu trữ ADA, nó sẽ tự động chuyển đổi token sang tiền pháp định để có thể được sử dụng cho các giao dịch thông thường. Vì nó được liên kết với ứng dụng mà người dùng sử dụng để tương tác với mạng Cardano, người dùng cũng có thể theo dõi giao dịch và số dư trực tuyến của họ.
Cách mua Cardano
Trong quá trình mua ADA, có hai bước ban đầu cần được thực hiện. Một là tạo ví Daedalus hoặc Yoroi và thứ hai là mở tài khoản trong sàn giao dịch tiền điện tử mà bạn chọn. Khi bạn đã có cả hai, bước tiếp theo là mua BTC hoặc ETH, sau đó chuyển lại vào Ví ADA của bạn.
Bước 1 - Thiết lập Ví ADA của bạn
Bạn có thể chọn ví Daedalus hoặc Yoroi để lưu trữ ADA. Cả hai đều có thể tải xuống trực tuyến, bạn chỉ cần tìm phiên bản nào phù hợp với máy tính của mình.
Sau các bước cần thiết để thiết lập ứng dụng ví, bạn sẽ cần đợi cho đến khi ví được đồng bộ hóa với mạng Cardano. Khi bạn đã mở ví, hãy tìm địa chỉ ví của bạn từ nút “nhận” trên giao diện.
Bước 2 - Nhận BTC, ETH hoặc Stablecoin
Bạn không thể mua ADA bằng tiền pháp định, đó là lý do tại sao bạn sẽ cần nhận BTC, ETH hoặc các loại stablecoin như USDT, BUSD, USDC,... Sau khi bạn đã chọn một sàn giao dịch cung cấp giá tốt nhất cho BTC hoặc ETH, bạn có thể mở tài khoản ở đó và mua số lượng bạn cần.
Bước 3 - Giao dịch BTC/ETH/stablecoin và ADA
Ngay sau khi bạn đã mua BTC/ETH/stablecoin, bạn có thể sử dụng cùng một sàn giao dịch để mua ADA.
Có lẽ một trong những lời khuyên quan trọng nhất trong quá trình tích lũy ADA là hãy đảm bảo rằng bạn giữ nó trong ví của riêng mình. Điều này không bắt buộc, nhưng rất được khuyến khích.
Ngay sau khi bạn mua đủ ADA, bạn có thể chuyển chúng trở lại ví của mình.
Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng trong suốt quá trình chuyển tiền, bạn có đúng địa chỉ ví. Các giao dịch được chuyển qua chuỗi không thể bị đảo ngược do bản chất của các hệ thống này. Luôn kiểm tra kỹ trước khi bạn nhấn “gửi” mỗi khi bạn thực hiện một giao dịch blockchain.