CoinMarketCap yeni nesil ikinci katman protokolüne derinlemesine bakış yapıyor.
Ethereum, merkeziyetsiz uygulama (DApp) geliştirmek için son derece popüler bir platform. Ancak son yıllarda görülen, benimsenme miktarındaki ciddi orandaki değişim, ağın sınırlarını zorlamaya başladı, işlemlerde tıkanıklık meydana gelirken işlem ücretleri tavan yaptı.
Bazı uzmanlar Ethereum'u ölçeklendirmenin en iyi yolunun zincir üzerinde ayarlama ve yükseltme olduğuna inanırken, diğerleri bunun yerine ikinci katman çözümleri olarak bilinen farklı yolların uygunluğunu savundu.
Bu çözümler, biçim ve işlevlerine göre büyük oranda farklılık göstermesine karşın, Arbitrum olarak bilinen bu hizmet, doğrudan soruna yönelik çözüm sunarak ilgi görmeye başladı.
Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?
Arbitrum One Mainnet Lansmanı ve 120 Milyon Dolarlık Yatırım
Arbitrum'un arkasındaki şirket olan Offchain Labs, merakla beklenen Arbitrum One mainnet'in 31 Ağustos 2021'de kullanıma açıldığını duyurdu. Aave, Balancer, Band Protocol, Curve, Sushiswap ve Uniswap gibi önde gelen merkeziyetsiz finans (DeFi) protokollerinin kullanıcıları daha verimli işlem ve daha düşük ücretler için Arbitrum'u kullanmak istiyor.
Offchain Labs ayrıca, Lightspeed Venture Partners liderliğinde gerçekleşen B serisi yatırım turunda 120 milyon dolar fon elde ettiğini açıkladı. Bu sayede şirket 1,2 milyar dolar değerlemeye ulaştı. Offchain Labs için yatırım yapan diğer isimler arasında Coinbase Ventures, Pantera, Compound ve Blocknation yer alıyor.
Arbitrum Nedir?
Arbitrum, Ethereum akıllı sözleşmelerinin özelliklerini artırmak için tasarlanmış ikinci katman çözümü. Hız ve ölçeklenebilirlik özelliklerini ileri taşırken ilave gizlilik katmanları ekliyor.
Platform geliştiricilerin, değiştirilmemiş Ethereum Virtual Machine (EVM) sözleşmelerini ve Ethereum işlemlerini ikinci bir katmanda kolayca çalıştırmasına izin verecek şekilde tasarlandığı gibi, Ethereum ağının eksiksiz biçimde çalışan birinci katman güvenliğinden yararlanıyor.
Düşük verimlilik ve yüksek uygulama maliyetleri gibi bazı eksiklikleri gidermek için inşa edilmiş olan protokol, Ethereum tabanlı akıllı sözleşmelerin Ethereum kullanıcı deneyimine zarar veren ve işlem yapmanın maliyetini yukarı çeken mevcut sorunlarını çözüyor.
Arbitrum, Ethereum mainnet üzerine gönderilen işlemleri toplu biçimde kaydetmek için işlem toplama adı verilen bir teknik kullanıyor. Doğru sonuç elde etmek için Ethereum ağından yararlanırken ucuz ve ölçeklenebilir bir ikinci katman yan zinciri üzerinde gerçekleştiriyor. Bu süreç, an itibarıyla Ethereum ağında görülen hesaplama ve depolama yükünün çoğunun boşaltılmasına yardımcı olurken ikinci katman tabanlı DApp çözümlerini etkin hale getiriyor.
New York merkezli geliştirme firması Offchain Labs şu anda, Arbitrum ürününün yanı sıra ölçeklendirme çözümleri paketi için de çalışıyor. Girişime öncülük eden isimler arasında Offchain Labs kurucularından Ed Felten, Steven Goldfeder ve Harry Kalodner bulunuyor. Ed profesör unvanını alırken, Steven ise doktorasını elde etti ve Harry de Princeton Üniversitesi'nde doktora adayı. Üçü de kripto paraların daha fazla özellik sunacak hale gelmesini hedefleyen blockchain uzmanları.
Arbitrum Nasıl Çalışır?
Arbitrum optimistic rollup olarak bilinen bir teknoloji kullanıyor. Bu sayede Ethereum akıllı sözleşmelerinin, Ethereum ana zincirindeki akıllı sözleşmelerle Arbitrum ikinci katman zincirindeki akıllı sözleşmeler arasında veri akışı sağlayarak ölçeklendirilmesini sağlıyor. İşlemlerin çoğu ikinci katmanda tamamlanıyor ve sonuçlar ana zincir üzerinde kaydediliyor. Bu sayede hız ve verimlilik önemli ölçüde artıyor.
Herhangi bir doğrulayıcının toplanmış blok gönderebileceği ve diğer blokları onaylayabileceği anlamına geldiği için iyimser (optimistic) deniliyor. Toplama (rollup) terimi ise, optimize edilmiş olay günlüğü üzerinde zincirin geçmişini yeniden oluşturmak için açık bilgilerin nasıl kullanılabileceğini tanımlamak için kullanılıyor. Arbitrum protokolü, herhangi bir doğrulayıcı dürüst olduğu sürece kodun doğru (olması gerektiği gibi) şekilde çalışmasını sağlıyor. Ağın gizli anlaşma veya diğer saldırı biçimlerine karşı dirençli olmasına yardım ediyor.
Arbitrum'un gelecekteki sürümlerine iki yeni mod eklenecek: kanallar ve AnyTrust yan zincirleri.
Birçok blockchain ağında olduğu gibi, bireysel düğümler (node) Arbitrum zincirine katılmayı seçebiliyor. Doğrulayıcı düğümler zincirin durumunu gözlemlerken, tam düğümler birinci katman işlemlerinin toplanmasına yardımcı oluyor. Birinci katman zincirine işlem gönderen toplayıcılar, ETH türünden ödül kazanırken, kullanıcıların işlemler için ödedikleri ücretler, doğrulayıcı gibi diğer ağ katılımcılarına dağıtılıyor.
Arbitrum, toplama blokları için, doğrulayıcıların blokun doğruluğunu kontrol ettikleri ve yanlış olduğuna inanmaları durumunda itiraz etme hakkı elde ettikleri ilave adım sunuyor. Blokun yanlış olduğu kanıtlanırsa veya itirazın haksız olduğu anlaşılırsa, yalancı doğrulayıcının hisselerine el konulur. Böylece doğrulayıcıların da risk altında olduğunu hatırlamaları ve her zaman adil olmaları sağlanır.
Platformun ayrıca Arbitrum Virtual Machine (AVM) adı verilen kendi özel sanal makinesine sahip. Bu sanal makine, Arbitrum akıllı sözleşmelerinin yürütme ortamı olarak çalışıyor. Arbitrum zinciriyle bağlantı kuran akıllı sözleşme kümesi olan EthBridge üzerinde yer alıyor. Ethereum uyumlu akıllı sözleşmeler otomatik olarak AVM üzerinde çalışacak şekilde dönüştürülüyor.
Arbitrum Neden Farklı?
Proje, geliştiricilerin son derece verimli ve ölçeklenebilir Ethereum uyumlu akıllı sözleşmeler oluşturmak için kullanabilecekleri erişimi kolay bir platform meydana getirmek için tasarlandı.
Ancak Ethereum ağındaki sınırlamaları aşmak için çalışan ilk platform değil. Zira benzer özeller sunmak isteyen en az bir düzine başka çözüm daha var. Peki Arbitrum protokolünü diğerlerinden ayıran ne? Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, onu farklı kılan birkaç özelli bulunuyor:
İleri seviye EVM uyumluluğu
Arbitrum, EVM uyumluluğu en yüksek "rollup" seçeneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Protokol, EVM ile bayt kodları düzeyinde uyumluluk sağlıyor. Bu sayede Solidity ve Vyper gibi EVM ile uyumlu herhangi bir dil doğrudan çalışabiliyor.
Arbitrum üzerinde yazılım üretmek için yeni bir dil öğrenme zorunluluğunun olmaması, geliştirme sürecinin daha kolay gerçekleşmesini sağlıyor.
Güçlü geliştirici araçları
Arbitrum protokolünün arkasındaki ekip, kendi ikinci katman çözümleri üzerinde geliştirme yapılması için her türlü engeli minimuma indirmek için çalışıyor. Bunun için detaylı geliştirici dokümanları oluşturdular ve bu sayede Ethereum üzerindeki mevcut araçları kullanarak geliştirme süreçlerine hemen başlanabiliyor. Arbitrum protokolüne özel olarak geliştirilmiş herhangi bir eklenti ya da Hardhat veya Truffle gibi derleyici indirmeye gerek yok.
Düşük ücretler
Ethereum protokolü için ikinci katman ölçekleme çözümü olarak Arbitrum, sadece Ethereum işlem hacmini artırmak için tasarlanmamış. Protokol aynı zamanda işlem ücretlerini de en aza indirmek için çözüm üretiyor.
Son derece verimli "rollup" teknolojisi sayesinde Arbitrum, Ethereum ağındakine kıyasla çok daha düşük oranda ücret alırken, doğrulayıcılar için yeterli miktarda teşvik sağlamayı da başarıyor.
Adil başlangıç
Arbitrum, ekim ayından bu yana birkaç defa testnet çalıştırdı ve ardından geliştiriciler için mainnet sürecine girdi. Diğer birçok ikinci katman ölçekleme çözümünün aksine, Arbitrum'un kendi yerel yardımcı program tokeni yok. Bu nedenle token satışı da yapılmadı.
Dahası, ekosisteme ilgi duyan tüm geliştiriciler, Arbitrum daha geniş kitlelere açılmadan önce hazır hale gelmek için yeterli zamana sahip olacak. Arbitrum kısa süre önce, geliştirici mainnet için başvuru yapan 250'den fazla ekibe, Arbitrum One'ı herkese açmadan önce en az iki hafta boyunca test olanağı sunma sözü verdi.
Gelişmiş ekosistem
Arbitrum; Uniswap, DODO, Sushi ve daha onlarca farklı protokol de dahil olmak üzere çeşitli Ethereum DApp ile ve farklı altyapı projeleri ile uyumlu çalışıyor.
Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.
