Sözlük

Blok Üreticisi

Easy

Blok üreticisi (BP), blok işlemlerini doğrulamak üzere donanımı seçilen kişi veya gruptur. Çoğu Hisse İspatı (PoS) blockchain ağında olduğu gibi sıradaki bloku oluşturur.

Blok Üreticisi Nedir?

Blok üreticisi, Yetkilendirilmiş Hisse İspatı (DPoS) mekanizmasına sahip blockchain ekosistemlerinde kullanılan bir terimdir. Kullanıcılara; doğrulama ve blok oluşturma görevini üstlenen blok üreticileri için oy kullanma hakkı tanınır. Bu sistemde blok üreticileri, delege veya tanık olarak da adlandırılır. İçinde güncel işlemlerin yer aldığı yeni blokların oluşturulmasının yanı sıra, zincirin mevcut durumunun doğru olduğuna dair blockchain ispatları üretmekten de sorumludurlar.

Blok üreticileri, ağın işleyişi konusunda kritik öneme sahiptir. İşlem verilerini toplar ve bunları doğrulayarak blockchain ağı üzerinde bloklar halinde saklarlar. Bloklar hazırlandıktan sonra doğrulanmak üzere ağa iletilir. Blok üreticileri, işlem verilerini doğrulandıktan sonra blockchain üzerine yeni bloklar yükler.

Blok üreticisi kavramını etraflıca kavrayabilmek için EOS blok üreticileri örneği ele alınabilir. EOS ağı, merkeziyetsiz kuruluşlar olan Blok Üreticileri (Block Producers) tarafından yönetilir. Konsensüs kurmaktan ve EOS ağına yeni işlem veya veri blokları iletmekten sorumludurlar. İş İspatı (PoW) mekanizmasına sahip ağlardaki madencilere ve Hisse İspatı (PoS) blockchain modellerinde stake eden düğümlere (node) benzer biçimde hareket ederler.

Bitcoin gibi İş İspatı (PoW) tabanlı blockchain ağlarında madenciler, karmaşık matematik problemlerini çözmek için çok fazla bilgi işlem gücü kullanır. Problem, madenci tarafından çözüldüğünde, diğer madencilerin doğrulaması için bu veriler ağda paylaşılır ve fikir birliği sağlanır. Blockchain üzerine blok eklendikten sonra, problemi doğru biçimde çözen madenci blok ödülünü almaya hak kazanır. Akabinde herkes sonraki problemi çözmeye başlar.

Cardano gibi Hisse İspatı (PoS) mekanizması kullanan blockchain ağında düğümler, belirlenen miktardaki fonları cüzdan adreslerinde belirli süre boyunca kilitli tutar, yani stake eder. Bunun karşılığında, bir sonraki işlem blokunu zincire ekleme fırsatı elde ederler.

Normal şartlarda blok ekleme hakkı kazanacak düğümün seçilmesi rastgele olsa da, kilitlenen meblağ, stake etme süresi ve düğümün ağdaki itibarı gibi değişkenler de dikkate alınır.

Yetkilendirilmiş hisse ispatı ise, doğrulayıcıların rastgele değil, ağdaki token sahipleri tarafından bilinçli biçimde seçildiği PoS modelidir.

EOS teknik makalesine göre, EOS.IO uygulamasında yer alan bloklar, "blok üreticileri" olarak bilinen 21 kullanıcı tarafından üretilir. Yetkilendirilmiş Hisse İspatı (DPoS) modelini kullanan EOS tasarımında ise topluluk, blok oluşturmak için emanetçi ya da mütevelli (trustees) olarak da bilinen güvenilir hesapları seçer. DPoS modelini kullanan ağlarda blok oluşturma süresi kısa, verimlilik yüksek ve çatallanma ihtimali de daha düşüktür.

EOS mainnet'teki EOS token sahipleri, blok üreticileri olarak hareket etmeleri ve kendileri adına karar almaları için 21 güvenilir hesaba oy kullanır. En yüksek oyu almayı başaran ilk 21 blok adayı blok üretme görevi için seçilir.
Seçilen blok üreticileri, EOS mainnet'ine işlem gücü ve bant genişliği desteği sunar. İşlem verilerini toplamak, bunları bloklar halinde bir araya getirmek ve bu blokları diğer blok üreticilerine dağıtmak temel sorumlulukları arasındadır. Blokları blockchain ağına gönderirler ve doğrulama işleminin ardından ödüllendirilirler. Ancak ilk 21 blok üreticisinden herhangi biri, sonraki 24 saat içinde blok üretmeyi başaramazsa listeden çıkarılır.

Google Cloud'un, Block.one'un EOSIO blockchain mimarisine dayalı olacak biçimde EOS ağında blok üreticisi adayı olacağı açıklandıktan sonra EOS blok üreticiliği büyük ilgi görmeye başladı.

Böylesi büyük bir teknoloji şirketinin blok üreticisi olma hamlesi, henüz büyüme aşamasındaki sektörde yer alan EOS benzeri tüm girişimlere cesaret verdi.