Bằng chứng công việc và Bằng chứng cổ phần là hai trong số các cơ chế khai thác tiền điện tử phổ biến nhất — nhưng điều gì tạo nên sự khác biệt?
Nói một cách đơn giản nhất, bằng chứng công việc và bằng chứng cổ phần là hai cách khác nhau để bạn có thể khai thác tiền điện tử.
Nói một cách chính xác hơn, bằng chứng công việc và bằng chứng cổ phần đều là hai loại cơ chế đồng thuận được thiết kế để giải quyết vấn đề lòng tin giữa những người tham gia mạng blockchain.
Cuộc tranh luận về bằng chứng công việc và bằng chứng cổ phần thoạt nhìn có vẻ mang tính kỹ thuật, nhưng nó phản ánh sự khác biệt cơ bản về cách tiếp cận để đạt được các mục tiêu của mạng lưới tiền điện tử.
Sự khác biệt giữa hai thuật toán bao gồm các câu hỏi chính về an ninh mạng, tính bền vững của môi trường, các rào cản gia nhập và đạt được sự phi tập trung.
Các tham chiếu chung cho các mạng blockchain là “không tin cậy” phản ánh nguyên tắc cốt lõi này: mục tiêu của hệ thống blockchain là đảm bảo rằng các giao dịch được thực thi và ghi lại như dự định, mà không cần sự tin tưởng xã hội giữa các bên hoặc đối với một bên trung gian.
Để có thể thực hiện được điều này, mạng cần được thiết kế để người tham gia không thể — hoặc ít nhất, rất khó làm — khi những người tham gia chi tiêu gấp đôi đơn vị tiền điện tử hoặc thu hồi các giao dịch trước đó.
Sơ lược về Bằng chứng công việc
Bằng chứng công việc là một hệ thống tiên phong trên thực tế đã có từ trước Bitcoin (BTC), nhưng kể từ đó đã trở nên cố hữu khi được gắn với đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới này.
Vì lý do này, cơ chế này đôi khi được gọi là Đồng thuận Nakamoto, kết hợp với bút danh của nhà phát minh ra đồng tiền vẫn còn bí ẩn.
Trong blockchain bằng chứng công việc, quyết định của đa số (sự đồng thuận) được thể hiện bằng quy tắc "chuỗi thắng dài nhất". Điều này có nghĩa là những người tham gia vào mạng lưới blockchain chấp nhận chuỗi khối dài nhất là chuỗi khối hợp lệ duy nhất.
Quy tắc ngăn nhiều chuỗi, mỗi chuỗi phản ánh các phiên bản khác nhau của lịch sử, ngăn chặn việc tồn tại song song với nhau. Phiên bản đồng thuận của blockchain càng tồn tại lâu thì càng cần nhiều sức mạnh tính toán và tài nguyên hơn để — về lý thuyết — khôi phục nó.
Để quy tắc chuỗi dài nhất hoạt động an toàn, việc thêm các khối mới vào chuỗi được thiết kế là khó — tức là vừa tốn kém vừa mất thời gian. Những người tham gia mạng cạnh tranh để giải các câu đố mật mã phức tạp và trở thành người đầu tiên trên mạng xác nhận thành công từng khối mới. Nói một cách ẩn dụ, quá trình này được gọi là “khai thác”.
Một vấn đề bằng chứng công việc đòi hỏi nhiều lần thử lặp đi lặp lại — tiêu tốn sức mạnh tính toán đáng kể (“công việc”) — trước khi nó được giải quyết thành công. Đó là một câu hỏi lớn của việc_ thử lại lần nữa, thất bại lần nữa, thất bại tiếp_, giống như Sam Beckett đã nói.
Khai thác Bitcoin - Bằng chứng công việc
Satoshi Nakomoto giải thích trong sách trắng về Bitcoin rằng “chuỗi dài nhất không chỉ đóng vai trò là bằng chứng về chuỗi sự kiện được chứng kiến, mà còn là bằng chứng cho thấy nó đến từ nguồn sức mạnh CPU lớn nhất”.
Từ nguyên tắc này, chúng ta có thể hiểu rằng các hệ thống blockchain bằng chứng công việc yêu cầu tài nguyên máy tính đáng kể để duy trì.
Điều này đã khiến những người ủng hộ tính toàn diện và phi tập trung lập luận rằng khi mạng Bitcoin phát triển, việc khai thác đã trở thành đặc quyền gần như độc quyền của những người có phương tiện duy trì tính cạnh tranh bằng cách đầu tư vào phần cứng mạnh mẽ và tinh vi nhất.
Cường độ tính toán có một hàm ý quan trọng khác. Cung cấp năng lượng cho phần cứng cần thiết để khai thác mạng Bitcoin tiêu thụ lượng điện tương đương với lượng điện mà các quốc gia nhỏ dùng — một mức giá mà một số nhà phê bình cho là quá cao trong thời đại gia tăng lo ngại về biến đổi khí hậu.
Trên thực tế, Trung Quốc đã tăng cường lệnh cấm khai thác tiền điện tử đối với khu vực Nội Mông để đáp lại các nhà máy chạy bằng than gây ô nhiễm cao của họ được sử dụng bởi những người khai thác tiền điện tử. Cuộc đàn áp cũng đã mở rộng sang các khu vực khác, có lẽ ám chỉ thực tế là Trung Quốc không ủng hộ tiền điện tử trong nền kinh tế do nhà nước kiểm soát. Điều này cũng dẫn đến sự chuyển dịch của các thợ đào Bitcoin sang các khu vực khác trên thế giới, vì nó trở nên linh hoạt hơn và có lợi nhuận hơn.
Mặt khác, theo Hội đồng khai thác Bitcoin, trong quý 2 năm 2021, 56% năng lượng được sử dụng bởi các thợ đào Bitcoin đến từ các nguồn điện bền vững. Điều này được đưa ra sau khi có những lo ngại về mức tiêu thụ năng lượng của Bitcoin ngang bằng với mức tiêu thụ năng lượng của Thụy Sĩ.
Đọc thêm về cách các công cụ khai thác Bitcoin hoạt động và tìm hiểu mất bao lâu để khai thác một BTC.
Sơ lược về Bằng chứng cổ phần
Cũng giống như bằng chứng công việc, bằng chứng cổ phần được thiết kế để đạt được sự đồng thuận phân tán về thứ tự hợp lệ của các giao dịch — tức là đạt được thỏa thuận về một phiên bản lịch sử được chia sẻ duy nhất.
Trong các blockchain sử dụng bằng chứng cổ phần, các nút trong mạng tham gia vào việc xác thực các khối, thay vì phân bổ tài nguyên máy tính của chúng để "khai thác". Do đó, khai thác PoS là một thuật ngữ không thường được sử dụng để mô tả các cơ chế đồng thuận bằng chứng cổ phần.
Trong các mạng này, sự bảo mật và đồng thuận đạt được khi những người tham gia cam kết cổ phần — vốn tư nhân hoặc vốn tập thể của họ — cho doanh nghiệp dưới dạng token gốc của mạng.
Hệ thống bằng chứng cổ phần hoạt động như một bằng chứng mật mã về quyền sở hữu và bằng chứng quan tâm đến sự thành công liên tục của dự án. Để tham gia vào việc duy trì mạng, các nút "khóa" các token gốc bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh, khiến chúng không thể tiêu được trong thời gian nhất định.
Để mở rộng lịch sử đồng thuận trên blockchain, một thuật toán xác định sẽ chọn ngẫu nhiên các nút nào trở thành trình xác thực cho mỗi khối mới.
Quá trình lựa chọn ngẫu nhiên này, cũng như các bên liên quan được quan tâm (giá trị được lưu trữ) trong mạng, nhằm mục đích ngăn cản những người tham gia cố gắng phá hoại lịch sử và chọn phá hoại hệ thống.
Ethereum - Bằng chứng cổ phần
Tiền điện tử Ether (ETH) là một ví dụ điển hình về một dự án hiện đang trong quá trình chuyển đổi từ blockchain bằng chứng công việc sang blockchain bằng chứng cổ phần.
Vào 05/08/2021, hard fork ở London đã bắt đầu hoạt động, khi Ethereum tiến gần hơn đến việc hợp nhất với Ethereum 2.0 và chuyển sang blockchain bằng chứng cổ phần đầy đủ.
Các nhà phát triển của nó lập luận rằng, một khi thành công, bằng chứng cổ phần sẽ bền vững hơn với môi trường, vì Bitcoin cần một lượng năng lượng rất lớn để duy trì. Trên thực tế, theo Ethereum Foundation, sự thay đổi này sẽ làm giảm mức tiêu thụ năng lượng của Ethereum khoảng 99,95% sau khi hợp nhất.
Họ cũng tuyên bố rằng hệ thống có khả năng chống lại độc quyền và sự tập trung quyền lực trong mạng tốt hơn, vì sự tham gia được tách ra khỏi quyền kiểm soát phần cứng và tài nguyên.
Tìm hiểu thêm về Ethereum 2.0 trong bài viết chuyên sâu.
Bài viết này bao gồm đường link đến các trang web của bên thứ ba hoặc các nội dung khác chỉ dành cho mục đích cung cấp thông tin (“Trang web của bên thứ ba”). Trang web của bên thứ ba không thuộc quyền kiểm soát của CoinMarketCap và CoinMarketCap không chịu trách nhiệm về nội dung của bất kỳ Trang web của bên thứ ba nào, bao gồm nhưng không giới hạn bất kỳ đường link nào có trong Trang web của bên thứ ba, hoặc bất kỳ thay đổi hoặc cập nhật nào đối với Trang web của bên thứ ba. CoinMarketCap chỉ cung cấp các đường link này cho bạn nhằm mục đích thuận tiện, và việc đưa vào bất kỳ đường link nào không ngụ ý về sự xác nhận, chấp thuận hoặc đề xuất của CoinMarketCap đối với trang web hoặc bất kỳ sự liên kết nào với các nhà điều hành của họ. Bài viết này được sử dụng để và chỉ được sử dụng để cung cấp thông tin. Điều quan trọng là bạn phải tự nghiên cứu và phân tích trước khi đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào liên quan đến bất kỳ sản phẩm hoặc dịch vụ nào được mô tả trong bài viết. Bài viết này không nhằm mục đích và sẽ không được hiểu là lời khuyên tài chính. Các quan điểm và ý kiến được trình bày trong bài viết này là của [công ty] của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của CoinMarketCap.
