Giao dịch nội gián (Insider Trading) là gì và tại sao nó lại là bất hợp pháp?

Giao dịch nội gián là gì?

Trừ khi một người biết cách xác định xu hướng thị trường, nếu không, sẽ khó có thể dự đoán cổ phiếu của một công ty sẽ hoạt động như thế nào. Cách duy nhất để hoàn toàn chắc chắn là khi một người có thông tin cá nhân, từ một người nào đó trong công ty, mà thông tin này không được công bố công khai. Khi thông tin cá nhân này được sử dụng để giao dịch một tài sản trên thị trường, hiện tượng này được gọi là giao dịch nội gián.

Ai là Nội gián (Insider)?

Để hiểu ý nghĩa pháp lý của việc trở thành nội gián và tham gia vào giao dịch nội gián, bạn cần hiểu nội gián là ai. Có hai cách để một người nào đó có thể được phân loại là nội gián.

Thứ nhất, và được biết đến rộng rãi hơn, là khi ai đó có quyền truy cập vào thông tin nhạy cảm không công khai về một công ty. Như vậy, họ sẽ trở thành người trong cuộc (nội gián). Cho dù họ được cho biết thông tin này về người khác hay tự mình phát hiện ra, họ sẽ được gọi là người trong cuộc (nội gián).

Thứ hai, khi ai đó sở hữu hơn 10% cổ phần của một công ty. Như vậy, giám đốc công ty và các giám đốc điều hành cấp cao khác của tập đoàn trở thành người trong cuộc (nội gián).

Những bên nào tham gia vào giao dịch nội gián?

Như với bất kỳ giao dịch nào khác, giao dịch nội gián cần có nhiều bên vì đó là giao dịch cung cấp thông tin. Số lượng các bên có thể là ba bên, tuy nhiên, đôi khi các bên lại chồng chéo với nhau:

• Có công ty mà thông tin của công ty đó đã bị xâm phạm. Chứng khoán hoặc dữ liệu của họ hoặc bất kỳ tài sản nào khác là tài sản được giao dịch bởi người trong cuộc (nội gián).
• Có người trong cuộc (nội gián), là người nắm giữ thông tin bí mật mà họ có thể sử dụng có lợi cho họ. Họ cũng là người tiết lộ những thông tin bí mật mà họ sở hữu.
• Có một người là người tiết lộ thông tin. Trong trường hợp giao dịch, thông tin này được sử dụng để đầu tư, và như vậy bên thứ ba thường là nhà đầu tư. Họ quan tâm đến những thông tin bí mật mà người trong cuộc (nội gián) đang nắm giữ.

Đôi khi, người trong cuộc (nội gián) nắm giữ thông tin sẽ tự sử dụng thông tin đó vì lợi nhuận của họ, vì vậy bên thứ hai và bên thứ ba rất có thể là cùng một cá nhân.

Các loại giao dịch nội gián

Như đã đề cập ở phần đầu, giao dịch nội gián có thể vừa là hợp pháp vừa bất hợp pháp. Đây được gọi là hai loại giao dịch nội gián, mặc dù loại được biết đến nhiều hơn là loại bất hợp pháp.

Giao dịch nội gián hợp pháp

Giao dịch nội gián hợp pháp là khi loại nội gián thứ hai (người sở hữu hơn 10% cổ phần của công ty) thực hiện giao dịch. Như vậy, kiểu giao dịch này khá phổ biến và diễn ra hàng tuần trên thị trường chứng khoán. Miễn là các giám đốc và/hoặc giám đốc điều hành của công ty báo cáo các giao dịch của họ cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, thì các hoạt động của họ là hợp pháp. Các báo cáo này bao gồm tiết lộ cổ phần của họ, giao dịch của họ, và bất kỳ thay đổi nào về quyền sở hữu cổ phiếu.

Khi Giám đốc điều hành của bất kỳ công ty hoặc doanh nghiệp nào mua lại cổ phiếu của công ty của họ hoặc khi những người lao động khác của cùng công ty mua lại cổ phiếu của công ty nơi họ làm việc, thì đó được coi là giao dịch nội gián hợp pháp. Việc CEO mua cổ phiếu thường có thể tác động đến sự biến động giá của chính cổ phiếu đó.

Warren Buffett giao dịch cổ phiếu của các công ty trong ô Berkshire Hathaway là một ví dụ về giao dịch nội gián hợp pháp.

Giao dịch nội gián bất hợp pháp

Khi một phần thông tin quan trọng liên quan đến một công ty chưa được công khai, giao dịch nội gián được coi là bất hợp pháp và chịu các hình phạt nghiêm khắc, bao gồm cả tiền phạt lớn và bỏ tù. Bất kỳ dữ liệu nào có thể có ảnh hưởng đáng kể đến giá trị cổ phiếu của công ty đều được coi là thông tin quan trọng.

Rõ ràng, việc tiếp cận những kiến thức như vậy có thể ảnh hưởng đến lựa chọn mua hoặc bán cổ phiếu của nhà đầu tư, mang lại lợi thế cho họ trước công chúng, điều này là không công bằng theo các quy tắc của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, do đó, điều này là bất hợp pháp.

Giao dịch ImClone của Martha Stewart vào năm 2001 là một ví dụ điển hình về giao dịch nội gián bất hợp pháp.

Tại sao giao dịch dựa trên thông tin nội bộ là bất hợp pháp?

Theo định nghĩa của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC), loại giao dịch nội gián là bất hợp pháp là “mua hoặc bán chứng khoán, vi phạm nghĩa vụ ủy thác hoặc mối quan hệ tin cậy và bảo mật khác, trên cơ sở thông tin quan trọng, không công khai về tính bảo mật."

Rõ ràng, giao dịch nội gián là bất hợp pháp vì nó cung cấp cho một số người một lợi thế cực kỳ không công bằng so với những người còn lại. Nó cho phép “người trong cuộc (nội gián)” có thể cố tình tác động đến giá trị cổ phiếu của một công ty.

Rõ ràng, lý do mà giao dịch nội gián bị coi là bất hợp pháp hoặc bất hợp pháp là nó mang lại lợi thế không công bằng cho người trong cuộc (nội gián) trên thị trường chứng khoán. Nó cũng đặt lợi ích của người trong cuộc (nội gián) lên trên lợi ích của những người mà họ có nghĩa vụ ủy thác nhất định và cho phép người trong cuộc (nội gián) ảnh hưởng đến giá trị giá cổ phiếu của công ty.

Giao dịch nội gián ảnh hưởng đến tiền điện tử như thế nào

Lý do khiến việc chạy theo sau trở nên tồi tệ là những người chạy trước này đang khai thác các sàn giao dịch tiền điện tử bằng cách ngâm một lượng tiền khổng lồ, lên đến hàng trăm triệu đô la, từ mạng lưới giao dịch của Ethereum.

Chạy trước (Front Running) có nghĩa là gì?

Khi một nhà giao dịch tận dụng tối đa “mẹo” từ nội gián (người trong cuộc) hoặc thông tin bí mật về một giao dịch sắp tới, điều này sẽ có tác động đáng kể đến giá của một loại tiền điện tử cụ thể, nó được gọi là chạy trước.

Về cơ bản, nhà giao dịch sẽ mua hoặc bán một loại tiền điện tử dựa trên dữ liệu và thông tin không công khai trước đó mà họ dự đoán sẽ ảnh hưởng đến giá của nó. Như vậy, nhà giao dịch sẽ có lợi thế hơn, không chỉ so với các nhà giao dịch khác mà còn trên toàn thị trường vì thông tin mà họ sử dụng để đưa ra quyết định không được công khai. Đây là lý do tại sao chạy trước là một hình thức thao túng thị trường và được coi là giao dịch nội gián.

Trên một sàn giao dịch chứng khoán truyền thống, chạy trước đề cập đến hành động chạy đua về phía trước của hàng đợi khi một nhà giao dịch nhận ra một giao dịch lớn sắp diễn ra. Đó là khái niệm xuất phát từ chạy trước.

Vậy chạy trước (Front Running) diễn ra như thế nào tại một sàn giao dịch tiền điện tử?

Trong thế giới tiền điện tử, khái niệm chạy trước tương tự như thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, cách tiếp cận lại khác nhau. Bot, là các chương trình máy tính, được sử dụng để tự động hóa các giao dịch trong ngành công nghiệp tiền điện tử để giúp giao dịch dễ dàng hơn. Các bot chạy trước, theo kịch bản của chạy theo sau, sẽ tự động tổng hợp và đánh giá thông tin thị trường và thực hiện chạy trước cho các nhà đầu tư.

Những người dùng sử dụng kỹ thuật chạy trước sẽ sử dụng bot để bỏ qua hàng đợi và tính phí giao dịch cao hơn khi đặt lệnh, và nhà giao dịch đã bắt đầu giao dịch sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc trả một mức giá mà họ không mong đợi, do đó phải đối mặt thua lỗ dưới tay của người chạy trước kiếm được lợi nhuận.

Ví dụ: nếu một nhà giao dịch tiền điện tử chạy trước biết rằng ai đó (chủ yếu là khách hàng/người dùng của công ty/sàn giao dịch của họ) sẽ mua được số tiền điện tử trị giá 15 triệu đô la, thì bot chạy trước có thể thực hiện lệnh “mua” chính xác trước đó. Như vậy, khi số tiền điện tử trị giá 15 triệu đô la được mua, bot sẽ ngay lập tức đặt lệnh “bán”, cho phép người chạy trước thu được lợi nhuận khổng lồ.

Làm thế nào để ngăn ngừa chạy trước (Front Running)?

Sức hấp dẫn của chạy trước là mức lợi nhuận lớn khi thực hiện các giao dịch lớn. Thay vì thực hiện nhiều giao dịch lớn cùng một lúc, người dùng có thể phân vùng các giao dịch của họ, do đó giảm sự thu hút của các sàn giao dịch đối với các bot chạy trước do giảm giá trị có thể được khai thác.

Các ví dụ về giao dịch nội gián

Giao dịch nội gián đã nhiều lần ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán.

Martha Stewart

Nguồn: NBC News

Tháng 12/2001, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã tuyên bố rằng họ sẽ không cấp phép cho Erbitux, một loại thuốc điều trị ung thư tiềm năng được phát triển bởi công ty dược phẩm ImClone. Bởi vì người ta đã dự đoán rằng loại thuốc này sẽ được ủy quyền, đó là một phần quan trọng trong chiến lược kinh doanh dài hạn của ImClone. Kết quả là cổ phiếu của công ty giảm mạnh. Nhiều người sở hữu cổ phiếu bị mất tiền do sự sụp đổ. Tuy nhiên, các thành viên trong gia đình và những người bạn khác của Samuel Waksal, Giám đốc điều hành của Erbitux, lại không bị ảnh hưởng.

Sau đó, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch đã tiết lộ rằng, trước khi quyết định của FDA được công bố, một số giám đốc điều hành đã bán cổ phiếu của họ theo đơn đặt hàng của Waksal và Waksal cũng đã tìm cách bán cổ phiếu cá nhân của họ.

Ngoài ra, Martha Stewart, một nữ doanh nhân bán lẻ của Mỹ, đã bán khoảng 4.000 cổ phiếu của cùng một công ty chỉ vài ngày trước thông báo. Các cổ phiếu vẫn được bán ở mức mạnh vào thời điểm đó, và Stewart đã kiếm được khoảng 250.000 đô la từ giao dịch này. Trong những tháng sau đó, cổ phiếu đã giảm mạnh từ hơn 60 đô la xuống chỉ còn hơn 10 đô la một chút.

Stewart tuyên bố rằng cô đã có một lệnh bán từ trước với nhà môi giới chứng khoán của mình, nhưng sau đó người ta phát hiện ra rằng nhà môi giới của cô, Peter Bacanovic, đã báo trước cho cô rằng cổ phiếu của ImClone có thể sẽ giảm. Sau đó, Stewart đã từ chức Giám đốc điều hành của Martha Stewart Living Omnimedia, công ty của riêng cô. Năm 2003, Waksal bị bắt và bị kết án gần 7 năm tù, cùng khoản tiền phạt 4,3 triệu USD. Stewart và nhà môi giới chứng khoán của cô bị kết tội giao dịch nội gián vào năm 2004. Stewart phải đối mặt với khoản tiền phạt 30.000 đô la và bị kết án ở mức tối thiểu chỉ 5 tháng tù giam.

Ivan Boesky

Nguồn: Britannica

Ivan Boesky là một nhà giao dịch nhân người Mỹ trên thị trường chứng khoán, trở nên nổi tiếng vào những năm 1980 do tham gia vào một cuộc tranh cãi giao dịch nội gián. Nhiều quan chức công ty khác từ các ngân hàng đầu tư nổi tiếng của Hoa Kỳ cũng tham gia vào vụ lừa đảo này và họ đã cung cấp cho Boesky thông tin về các vụ tiếp quản công ty đã được lên kế hoạch. Ivan F. Boesky & Company là nhà môi giới chứng khoán của Boesky, và ông đã kiếm được rất nhiều tiền từ việc mua lại công ty kể từ năm 1975 khi ông mới ra mắt nó.

Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) bắt đầu điều tra Boesky vào năm 1987 khi một số đối tác công ty của Boesky kiện ông về tội làm giả các giấy tờ pháp lý xác định hiệp hội của họ. Sau đó, người ta thấy rằng ông đã rút ra những nhận định đầu tư của mình từ những thông tin thu được từ những người trong cuộc (nội gián).

Boesky đã hối lộ các nhân viên của văn phòng mua bán và sáp nhập (M&A) của tổ chức tài chính Drexel Burnham Lambert để có thông tin hỗ trợ ông trong việc mua bán. Getty Oil, Gulf Oil, Nabisco, Texaco, và Chevron là một trong số nhiều công ty mà Boesky thu lợi trong suốt những năm 1980.

Cuối cùng, Boeskyđã trở thành người cung cấp thông tin cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), cung cấp cho SEC bằng chứng dẫn đến vụ kiện nhà tài chính Michael Milken. Năm 1986, Boesky bị kết tội giao dịch nội gián và bị kết án 3,5 năm tù cùng khoản tiền phạt 100 triệu USD. Mặc dù thực tế là ông đã được trả tự do chỉ sau hai năm, nhưng SEC đã cấm Boesky giao dịch chứng khoán vĩnh viễn.

Albert H. Wiggin

Nguồn: Blog Earn2Trade

Sau cuộc khủng hoảng Phố Wall năm 1929, người ta phát hiện ra rằng Albert H. Wiggin, Giám đốc điều hành nổi tiếng của Ngân hàng Quốc gia Chase, đã bán khống gần 40.000 cổ phiếu của doanh nghiệp của chính ông ta. Wiggin đã thiết lập một vị trí mang lại lợi ích cá nhân cho ông trong việc đẩy công ty của ông vào bờ vực phá sản bằng cách sử dụng các công ty do gia đình ông kiểm soát để che giấu các giao dịch.

Không có hạn chế chính thức nào đối với việc bán khống cổ phiếu của chính công ty bạn vào thời điểm đó, do đó, Wiggin thu lợi hợp pháp gần 4 triệu đô la trong các sự kiện của cuộc khủng hoảng năm 1929, khi nhiều nhà tài chính đã thanh lý cổ phiếu của Ngân hàng Quốc gia Chase vào thời điểm đó.

Wiggin đã nhận được 100.000 đô la một năm cho tiền trợ cấp nhân thọ từ ngân hàng cùng số tiền kiếm được từ việc bán khống cổ phiếu của chính công ty của ông. Do hậu quả của sự náo động của dư luận và truyền thông, cuối cùng ông đã từ chối tiền trợ cấp. Đạo luật Chứng khoán và Hối đoái năm 1934 được ban hành một phần như một phản ứng đối với tình trạng tham nhũng phổ biến xuất hiện sau thảm họa. Wiggin không phải là nhân vật tham nhũng duy nhất vào thời điểm đó. Mục tiêu của Đạo luật SEC năm 1934 là cải thiện tính minh bạch của thị trường tài chính và giảm các trường hợp gian lận và thao túng. Trên thực tế, có ý kiến cho rằng những người soạn thảo Đạo luật đã đặt tên là Mục 16, trong đó xử lý các điều khoản khác nhau nhằm ngăn chặn và truy tố các trường hợp giao dịch nội gián, đó là mục chống Wiggin.

R. Foster Winans

Nguồn: Esquire Classic

R. Foster Winans là một trong những người phụ trách chuyên mục của Wall Street Journal. Ông đã sản xuất chuyên mục "Heard on the Street". Ông đã đưa ra một số cổ phiếu nhất định trong mỗi chuyên mục, và các cổ phiếu có trong mục này thường xuyên tăng hoặc giảm, theo nhận định của Winans.

Winans đã thực hiện một thỏa thuận với một nhóm các nhà môi giới để công bố thông tin của chuyên mục của mình, cụ thể là cổ phiếu mà ông sắp tiết lộ. Trước khi mẩu tin được in, các nhà môi giới chứng khoán sẽ mua cổ phần trong kho. Sau khi các nhà môi giới kiếm được lợi nhuận của riêng họ, họ được cho là đã trao cho Winans một phần tiền thắng cược của họ để đổi lấy thông tin mà ông ta cung cấp.

Cuối cùng thì SEC cũng đã bắt Winans. Lập luận của ông rất phức tạp, bởi thực tế là mục này là quan điểm chủ quan của Winans chứ không phải là kiến thức thực tế của người trong cuộc (nội gián). Cuối cùng, SEC đã kết luận Winans có tội dựa trên khẳng định rằng thông tin liên quan đến chứng khoán trong chuyên mục này thuộc sở hữu của The Wall Street Journal, không phải của chính Winans.

Các ví dụ về giao dịch nội gián trong tiền điện tử

Thị trường chứng khoán không phải là sàn giao dịch duy nhất gặp phải tình trạng giao dịch nội gián bất hợp pháp. Các trường hợp tương tự của việc chạy trước cũng đã được ghi nhận trong giao dịch tiền điện tử.

Nate Chastain

Nguồn: Blockworks

Chastain đã từ chức Giám đốc Sản phẩm tại OpenSea.io, một phòng trưng bày/nhà đấu giá trực tuyến dành cho NFT, vào cùng ngày thứ Năm đó. Cho đến nay, OpenSea là công ty tham gia lớn nhất trên thị trường, đã chứng kiến doanh số bán NFT theo chủ đề nghệ thuật tăng vọt trong năm nay, đạt 1 tỷ đô la trong hoạt động giao dịch. OpenSea là nơi để đi nếu bạn muốn trả 18.000 đô la trở lên cho một hình ảnh của một con khỉ trông buồn chán để sử dụng làm hình đại diện trên Twitter. Tuy nhiên, vấn đề leo thang nhanh chóng xung quanh hành vi bị cáo buộc của Chastain đã làm căng thẳng mối quan hệ giữa các nghệ sĩ tiền điện tử và mạng lưới đóng vai trò là trung tâm của họ.

Không có cơ quan thực thi pháp luật nào buộc tội Chastain về bất kỳ hành vi sai trái nào và anh ta cũng không công khai bất kỳ nỗ lực nào để giải thích những gì đã xảy ra. Tuy nhiên, ít nhất thì anh ta cũng có thể gặp rắc rối pháp lý. Trong khi SEC vẫn chưa đưa ra phán quyết về việc liệu NFT có đủ điều kiện là chứng khoán theo Đạo luật 1933 hay không, thì Gensler có thể cố gắng lập luận rằng điều này dẫn đến gian lận chứng khoán và khởi kiện dân sự chống lại anh ta. Ngay cả khi SEC quyết định không theo đuổi vấn đề này, thì các nhà chức trách liên bang khác có thể quan tâm đến việc xem xét trường hợp của Chastain.

Kết luận

Trong khi giao dịch nội gián là một mối đe dọa rõ ràng đối với thị trường chứng khoán, thì điều đó ít rõ ràng hơn đối với sàn giao dịch tiền điện tử khi vẫn đang tồn tại. Có lẽ điều đó là do thời đại gần đây của tiền điện tử nói chung, hoặc có lẽ là do tính bảo mật và tính phi tập trung được cung cấp bởi các blockchain. Dù bằng cách nào đi chăng nữa, thì giao dịch nội gián cũng có thể gây hại cho bất kỳ thị trường nào cho phép giao dịch.