CoinMarketCap Q1 2023 Verileri Işığında

Kısım 1: Kripto Piyasasına Genel Bakış

Join us in showcasing the cryptocurrency revolution, one newsletter at a time. Subscribe now to get daily news and market updates right to your inbox, along with our millions of other subscribers (that’s right, millions love us!) — what are you waiting for?

Silicon Valley Bank Krizi

Küresel kripto para piyasasının mevcut değeri yılın başından bu yana yüzde 50 artışla 1,185 trilyon dolar ve günlük işlem hacmi yılın başından bu yana yüzde 137 artışla 48 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. 2023'ün ilk çeyreği boyunca piyasada genellikle yatay hareket gözlendiği söylenebilir.

Mart ayı genelinde fiyatlar dalgalı seyretti. Silicon Valley Bank krizinden kaynaklanan zincirleme reaksiyonlar, 9-11 Mart tarihleri arasında toplam piyasa değerinde dip görülmesine neden oldu. Sadece iki gün içinde, yüzde 8,6'lık kayba karşılık gelecekn 87 milyar dolarlık önemli bir düşüş meydana geldi.

Yaşanan bankacılık krizi, kripto para fiyatlarını iki açıdan etkiledi:

Kaynak: CoinMarketCap

#1 ABD dolarına endeksli USDC stablecoin değerinin 0,88 dolara kadar inmesine ve DeFi sektöründe negatif zincirleme reaksiyona yol açtı. Sonuç olarak iki günlük kriz döneminde, piyasa değeri bakımından en keskin düşüşleri şu sektörler yaşadı: Şans Oyunları (%74), Yield Farming (%15) ve Kredi Platformları (%8).

#2 Yatırımcılar daha güvenli değer varlıklarına yönelirken bankacılık krizinin varlık akışı üzerinde önemli etkisi oldu. Korku ve belirsizlik, insanların düşük hacimli altcoin seçeneklerinden çekilmesine, BTC ya da ETH gibi daha büyük ve güvenli varlıklara yönelmesine zemin hazırladı. Normal şartlarda yatırımcılar, bu tür durumlarda fonlarını stablecoin alternatiflerine aktarır, ancak dolar sabitinin kaybedilmesinin oluşturduğu korku, güvenli diğer limanlara kaçışı hızlandırdı. Sonuç olarak BTC ile ETH fiyatı hızla toparlandı. Olayı takip eden 10 gün içinde BTC yüzde 42, ETH ise yüzde 27 yükseliş elde etti. Böylece ayın ikinci yarısında toplam piyasa değerindeki artış tetiklendi.

Kaynak: CoinMarketCap

Büyüyen Sektörler

Piyasada gözlenen çalkantılı duruma rağmen, önemli büyüme yakalayan sektörler arasında şunlar yer alıyordu:

ETH2.0 Staking (%79): Ethereum Shanghai yükseltmesi ve Lido V2 sürümü sayesinde piyasa değerinde dikkat çekici bir artış yaşandı.

Rollup Platformları (%67): Arbitrum airdrop etkinliği, web3 teknolojisine katılmayı kolaylaştıran Coinbase'in açık kaynaklı ikinci katman Ethereum çözümü Base'in duyurulması ve Matter Labs'ın zkSnync mainnet'inin faaliyete geçmesi gibi faktörler bunu sağladı.

Depolama (%9): Filecoin fiyatındaki güçlü yükseliş sektörün lokomotifi oldu. Hong Kong düzenlemelerinde yapılması beklenen iyileştirmeler ve Çin ekonomisindeki likidite enjeksiyonu neticesinde Çin kripto para birimine olan beklentinin artması token fiyatını olumlu etkiledi. Çin merkezli projeler şubat ayının son haftasında fiyat artışı yakaladı.

Piyasa Değeri En Çok Artanlar

Yeni Projeler

Geliştirilme aşamasında olan, inşa edilen, piyasaya yeni sürülen ve listelenen tokenler açısından mart ayında kripto ekosistemi büyüme trendi yakaladı. Öne çıkan sektörler şunlardı:

En Çok Token Listelenen Sektörler

Kısım 2: CMC Verilerinin Detayları ve Piyasa Duyarlılığı

En yüksek görüntülenme sayısına sahip kripto sitesi CMC üzerindeki kullanıcı yorumları, beğeniler, proje veya sektörlerin takip edilme sayıları, piyasanın hangi varlıklara ilgi duyduğuna ışık tutabilir. Bu veriler, kripto piyasası duyarlılığı hakkında net bir resim çizebilir.

Fiyatların son derece dalgalı olduğu bu piyasada hangi sektörlerin yoğun ilgi gördüğü ve hangi sektörlerin öne çıktığı gibi veriler, ay boyunca CMC üzerinde en çok görüntülenen projeler sayesinde anlaşılabilir.

2023'ün Birinci Çeyreğinde CMC'de En Çok Görüntülenen Sektörler

DeFi ve akıllı sözleşmelerin öne çıktığı 2022'nin üç ve dördüncü çeyreği ile kıyaslanırsa, 2023'ün ilk çeyreğinde NFT ve koleksiyon ürünlerine gösterilen ilginin hatırı sayılır biçimde arttığı anlaşılıyor.
Yeni bir sektör olarak yapay zeka tokenlerine (AI token) gösterilen ilgi fiyatları körükledi. OpenAI'nin ChatGPT projesiyle birlikte AI popülerliği tavan yaptı. Dikkate değer tokenlere baktığımızda, yılın başından bu yana fiyat artışları şöyle sıralandı: GRT (%171), AGIX (%857), FET (%313), OCEAN (%125) ve NMR (%54).

En Çok Görüntülenen Sektörlerde Öne Çıkanlar

DeFi sektörüne olan ilgi esas olarak Terra Classic projesinden kaynaklandı. Yarısı Binance borsasında bulunan toplam 48,5 milyar LUNC token yakıldı. Tokenin genel arzı 5,9 trilyon seviyesinde. Projenin kurucusu olan Do Kwon ise Karadağ'da gözaltına alındı.
Akıllı Sözleşmeler, Nisan 2023 içinde Ethereum ağında gerçekleşmesi planlanan Shanghai güncellemesi nedeniyle ilgi artışı elde etti.
NFT ve Koleksiyon Ürünleri, yüksek ilgi gören sektörlerdendi. Merakla beklenen airdrop etkinliği sayesinde Blur projesinin haftalık işlem hacmi, haftalık transfer sayısı ve telif ücreti dahil olmak üzere çeşitli ölçümlerde OpenSea platformunu geride bırakması sektörü hareketlendirdi.
NFT ve Koleksiyon Ürünleri sektöründe, NFT pazar yerlerine kıyasla nispeten daha az popüler olmasına karşın, yılın başından bu yana yüzde 147 değer artışı yakalayan GALA en çok görüntülenen tokendi. Gala; Gala Games, Music, Film, Metaverse ve kendi birinci katman blockchain ağı olan GYRI gibi projeler geliştiriyor.

2023'ün Birinci Çeyreğinde İzleme Listelerine En Çok Eklenenler

Birinci çeyrekte İzleme Listelerine en çok eklenen isim, BTC odaklı DeFi projesi DeFiChain (DFI) oldu. DFI'nin CMC ile birlikte gerçekleştirdiği Öğren ve Kazan kampanyası bunu sağlamış olabilir. Ek olarak, yapay zeka (AI) projesi SingularityNET ve Polygon da, İzleme Listelerine en fazla eklenen isimler arasına girdi.

CMC Topluluğunda En Fazla Etkileşim Alan Sektörler

CMC Topluluğundaki etkileşim, beğeni, gönderi ve yorum sayıları bakımından en popüler sektörler BNB Chain, Akıllı Sözleşmeler ve Enjektif Ekosistem (Injective Ecosystem) olarak sıralandı.

2023'ün Birinci Çeyreğinde En Çok Değerlenenler

Yüksek işlem hacmine sahip tokenler ele alındığında en fazla değerlenen isim, Çin yasalarına uyumlu açık blockchain Conflux (CFX) oldu. Bu ralli büyük ölçüde Çin merkezli olaylara ek olarak China Telecom, Xiaohongshu ve XCMG ile kurulan ortaklıklar sayesinde gerçekleşti.
AI tabanlı tokenlerde başı SingularityNET (AGIX) çekti.
Geleneksel sektörlerin ezberlerini bozmayı hedefleyen BABB (BAX) bankalara, Realio Network (RIO) ise özel sermayeye karşı duruşuyla değer elde etti.
Radiant Capital (RDNT), LayerZero aracılığıyla zincirler arası genişleme planlarını duyurarak Arbitrum üzerinde kredi piyasası hayata geçirdi. Yakın zamanda ikinci sürümü (V2) kullanıma açıldı ve BNB Chain platformuna genişledi.
Velodrome Finance (VELO), Andre Cronje tarafından geliştirilen Solidly modeline dayanan, Optimism tabanlı merkeziyetsiz borsa olarak öne çıktı. Optimism ekosistemi içinde, en yüksek kilitli toplam değere ulaştı.

Kısım 3: CMC Listeleme Ekibinin Görüşleri - Gelecek Trendler

NFT Piyasası Vites Yükseltti

NFT piyasası, birkaç faktörün etkisiyle 2023'ün ilk çeyreğinde artış yakaladı.

Ekim 2022'de Blur, $BLUR token airdrop etkinliği kapsamında puana dayalı ödül sistemi ve iyileştirilmiş teşviklerle rakip platformlardaki NFT yatırımcılarını kendine çekmeyi hedefledi. Şubat ayının sonlarında gerçekleşen airdrop etkinliği, NFT piyasa faaliyetlerinde önemli büyüme sağladı. Blur tokenin 30 günlük işlem hacmi, Opensea platformunun neredeyse üç katına çıkarak 1,35 milyar doları aştı.

Ocak ayının sonlarında Ordinal Inscriptions faaliyete geçince, "Bitcoin NFT varlıkları" trendini hızlandıran önemli bir etmene dönüştü. O zamandan bu yana, önde gelen birkaç proje daha BTC üzerinde NFT varlığı oluşturma planı duyurdu. Büyük başarı elde eden Bored Aped Yacht Club NFT koleksiyonuyla tanınan Yuga Labs, mart ayında Bitcoin üzerinde TwelveFold NFT koleksiyonunu paylaştı. Koleksiyon için düzenlenen açık artırmada 288 parça satıldı ve 735,7 $BTC toplandı.

Amazon'un nisan ayında Ethereum Sanal Makinesi (EVM) uyumlu blockchain üzerinde NFT pazar yeri açma planını duyurmasıyla NFT varlıklarının kurumsal olarak benimsenmesi hızlandı. Son olarak Starbucks NFT varlıklarının satışa sunulması da piyasaya duyulan güveni artırdı.

Tüm bu faktörlerin birleşiminin sonucunda, 2023'ün birinci çeyreğinde NFT pazarının popülaritesi iyiden iyiye arttı.

İkinci Katmanlar ve Ethereum Shanghai Yükseltmesi

İkinci katman çözümleri açısından 2023'ün ilk çeyreğinde çok sayıda önemli gelişme yaşandı. Bunlar arasında Coinbase'in kendi ikinci katman platformu olan Coinbase Base'i duyurması, popüler ikinci katman projesi Arbitrum'un yönetişim tokeni ARB'yi airdrop aracılığıyla piyasaya sürmesi ve ZKRollup teknolojisinin gelişimi yer alıyor.

23 Şubat tarihinde hayata geçen Coinbase Base, Ethereum ağını desteklemek ve geliştiricilere daha basitleştirilmiş zincir üstü geliştirme ortamı sağlamak amacıyla tasarlandı. Optimism ile iş birliği kuran Coinbase, birlikte çalışabilir zincirlere kolay erişim sağlayan köprülerle sektöre girişi kolaylaştırıyor ve daha fazla kullanıcıyı web3 alanına getirmek için Base platformundan faydalanmayı planlıyor.

24 Mart tarihinde ZkSync, zkEVM mainnet'inin alfa sürümü olan "zkSync Era"yı aktif etti. Mainnet aşamasına ilk geçen ikinci katman sıfır bilgi ispatı çözümü olan zkSync; Arbitrum, Optimism ve Base gibi "optimistic rollup" tabanlı ikinci katman çözümlerine doğrudan rakip konumunda. Polygon zkEVM mainnet beta sürümü hemen birkaç gün sonra, 30 Mart'ta kullanıma sunuldu.

Ethereum Shanghai yükseltmesi, yılın en çok beklenen gelişmelerinin başında yer alıyor. 12 Nisan tarihinde hayata geçmesi planlanan bu yükseltme, kullanıcıların stake edilen ETH'lerini çekmelerine ve stake ödüllerini almalarına olanak tanıyacak. Mevcut tahminlere göre arzın yaklaşık yüzde 15,5'i stake ediliyor. Oran sınırlaması nedeniyle her gün bunun yalnızca küçük bir kısmı bozdurulabilecek.

Stablecoin Baskıları

Düzenleyici kurum SEC'in ocak ayı itibarıyla stablecoin varlıklarına uyguladığı baskının ardından Binance, BUSD operasyonlarında geri adım attı.

USDC stablecoin projesinde de beklenmedik bir kriz yaşandı. Projenin ana şirketi olan Circle'ın, iflasını açıklayan Silicon Valley Bank'ta 3,3 milyar dolar nakit rezervinin bulunduğu ortaya çıkınca, mart ortasında USDC'nin dolar sabitliği bozuldu. Piyasada oluşan korku zirveye ulaştığında stablecoin'in değeri yüzde 13'ten fazla düşerek 88 sentin altına indi. Projenin piyasa değeri ilk çeyrekte yüzde 25'ten fazla geriledi. USDT ise aynı dönemde yüzde 20 büyüdü.

Yapay Zeka (AI)

Kasım 2022'de ChatGPT'nin piyasaya sürülmesinin ardından yapay zekaya ve bu teknolojinin potansiyeline olan ilgi artınca, birçok yapay zeka tabanlı blockchain projesi hem fiyat hem de işlem hacmi bakımından büyüme katetti.

SingularityNet ($AGIX) ve Render ($RNDR) dahil olmak üzere sektörün öncüleri, 2023'ün ilk çeyreğinde sırasıyla yüzde 800 ve yüzde 190'ı aşan büyüme elde etti. Bu arada Bittensor ($TAO) ve CryptoGPT ($GPT) dahil olmak üzere, bir dizi yeni blockchain ve yapay zeka projesine start verildi.

Öte yandan TRON, blockchain ağı üzerine inşa edilen yapay zeka projelerine destek için 100 milyon dolarlık hibe sözü verdi.

Çinli Kripto Paralar

Birinci çeyrekte, "Çinli kripto paralar" olarak tanımlanan sanal varlıklarda ivmeli büyüme yaşandı. Öne çıkan isimler arasında Çin hükümeti tarafından onaylandığını iddia eden izne gerek duymayan melez blockchain ağı olan Conflux Network ve merkeziyetsiz uygulamalar için çok katmanlı blockchain sunan Nervos Network bulunuyordu.

Bu yükseliş kısmen, Hong Kong'un kripto merkezi haline gelme planlarına borçlu olabilir. Muhtemelen bu hamlenin beraberinde uyumlu bir düzenleyici ortam oluşturulacak.

Kısım 4: Dünya Genelindeki Kripto Kullanıcıları

Farklı kripto para proje ve sektörlerine gösterilen ilgi açısından bakıldığında, 2023'ün ilk çeyreğinde bölgeler arasında büyük farklılık ortaya çıkmadı.

Bitcoin (BTC), tüm bölgelerde en çok görüntülenen kripto para olarak listenin başında yer aldı. Shiba Inu (SHIB) ve Baby Doge Coin (BABYDOGE) gibi memecoin'ler tüm bölgelerde popülerdi, ancak en az ilgi Avrupa'dan geldi. Yapay zeka kripto paralarına gösterilen ilginin önemli kısmına sahip olan SingularityNet (AGIX), özellikle Güney Amerika'da büyük ilgi gördü.

Afrika ve Asya, diğer bölgelerde görülen standart eğilim modelinden saptı. Asya'da yüzde 15,76 oranında Pi Network (PI) ve yüzde 11,4 oranında Terra Classic (LUNC) görüntülendi. Core DAO ise Afrikalı kullanıcılar arasında yüzde 13,69'luk görüntüleme elde etti.

Ethereum alternatifleri olarak Polygon ve Solana, 2023'ün ilk çeyreğinde büyük ilgi görürken XRP, Okyanusya ve Kuzey Amerika'da yeniden ilgi topladı.

Kripto kullanıcılarının dünyadaki dağılımına baktığımızda ABD hala ilk sırada. 2023'ün ilk çeyreğinde elde edilen trafiğin yüzde 15'inden fazlası ABD'deki kullanıcılardan geldi. Ardından yüzde 7,97 ile Hindistan, yüzde 7,69 ile Türkiye ve ve yüzde 7,12 ile Almanya sıralandı.

Geriye kalan web sitesi trafiğinin büyük çoğunluğu Güney Amerika, Avrupa ve Asya'daki kullanıcılar arasında yoğunlaştı.

Bu makalede, yalnızca bilgi amacıyla, üçüncü taraf web siteleri veya harici içeriklere bağlantılar yer almaktadır ("Üçüncü Taraf Siteleri"). CoinMarketCap Üçüncü Taraf Siteleri, CoinMarketCap'ın kontrolü altında değildir. CoinMarketCap, Üçüncü Taraf Sitelerinde yer alan herhangi bir bağlantı veya Üçüncü Taraf Sitesindeki herhangi bir değişiklik veya güncelleme de dahil olmak üzere herhangi bir içerikten sorumlu değildir. CoinMarketCap sadece size kolaylık sağlamak için bu bağlantıları sunmaktadır. Site üzerinde herhangi bir bağlantının yer alması, sitenin CoinMarketCap veya operatörleri ile herhangi bir ilişki içinde olduğu, onaylandığı, kabul edildiği veya önerildiği anlamına gelmez. Bu makale kullanıcılar için tasarlanmıştır ve yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılmalıdır. Açıklanan ürün veya hizmetlerle ilgili herhangi bir maddi karar vermeden önce kendi araştırma ve analizinizi yapmanız gerekmektedir. Bu makale yatırım tavsiyesi olarak tasarlanmamıştır ve o şekilde yorumlanmamalıdır. Bu makalede yer alan görüş ve yorumlar yazarın [şirketin] kendi görüşleridir. CoinMarketCap'in görüşlerini yansıtmamaktadır.