Fraud Proof
Fraud Proof, Optimistic Rollup (OR) kullanan merkeziyetsiz ortamda bağ işlevi gören teknolojik bir yöntemdir.
Fraud Proof (Dolandırıcılığa Dayanıklı) Nedir?
İngilizcede dolandırıcılık anlamına gelen "fraud" terimi, mağduru bir haktan mahrum bırakarak yasa dışı avantaj elde etmek amacıyla yapılan davranışşeklinde tanımlanır. Vergi dolandırıcılığı, kredi kartı dolandırıcılığı ve banka havalesi dolandırıcılığı gibi birçok örnek mevcuttur. Dolandırıcılık; tek kişi, grup veya şirket tarafından gerçekleştirilebilir.
Blockchain dünyasında "fraud proof" terimi, zincir üstü verilerin kullanılabilir ve doğru olmasını sağlarken, veri parçalama veya daha büyük blok oluşturma yoluyla blockchain ağlarını ölçeklenebilir kılınmasını sağlayan ve kritik öneme sahip teknik bir yöntemdir. Optimistic Rollup (OR) üzerinde kullanılan dolandırıcılığa dayanıklılık yöntemi; blockchain ağındaki merkeziyetsiz uygulamaların maliyetini ve işlem gecikme sürelerini aşağı çeker.
Performansı yükseltmek amacıyla, OR yapılarını işlemek için sıralayıcıya ihtiyaç vardır ve bunlar işlem esnasında dolandırıcılığa karşı koruma sağlamalıdır. Sıralayıcılar, rollup yapılarını konsensüs kurallarına uygun yürütmeleri karşılığında mali açıdan desteklenir. Yapıyı bozmaları ve dolandırıcılığa karşı dayanıklılığa zarar vermeleri durumunda ise para cezasına çarptırılırlar.
Durum geçişlerinde dolandırıcılığa karşı dayanıklılık iyi çalışır, ancak tüm
blok verilerinin erişilebilir olduğu varsayımı üzerine kurulmuştur.
İçeriği doğru olmadan sadece blok başlığını paylaşan blok madencisinin hatalı işlem içerdiğini tespit etmek imkansızdır.
Dahası,
verilerin yüzde 99'una erişilebilse bile, verilerin eksiksiz biçimde kullanılması gerektiği için, blok geçerliliğini sağlamak adına kalan yüzde 1'lik kısım gerekli olabilir. Bu, blok doğrulama konusunda son derece önemli ihtiyaçtır çünkü verilere yalnızca kötü niyetli düğümler (node) yüzünden değil, pek çok sebepten dolayı erişilemeyebilir. Veriye erişememenin zorlaştırılması, dolandırıcılık amaçlayan
düğümü engellemek için ideal çözümdür.
Açık blockchain ağlarını ölçeklendirmek için dolandırıcılık engelleme yöntemleri ve silme kodlarının kullanılması gereklidir. Böylece hafif düğümlerin, çok sayıda güvenilir tam düğüme bel bağlamadan hangi blokları reddedecekleri konusunda karar vermeleri sağlanır.
Kesinliği doğrulamak için sıfır bilgi ispatı kullanılabilse bile, ağa giren
davetsiz misafir ya da dolandırıcı, erişilemez blokları afişe edip bunları zincire ekleyebilir ve bu durum son derece büyük sorun meydana getirebilir. Çünkü diğer doğrulayıcıların ağ durumunu tam olarak hesaplamasını veya ağın artık mevcut olmayan kısmıyla iletişim kuran bloklar oluşturmasını engelleyebilir.
Dolandırıcılığa dayanıklılık modeli, ağ geçişinin yanlış yapıldığını ortaya koyar. Dolandırıcılığa dayanıklılığın en temel faydası, her durum geçişinde değil, yalnızca işler ters gittiğinde gerekli olmasıdır. Haliyle daha az bilgi işlem kaynağı kullanırlar ve ölçeklenebilirliğin kısıtlı olduğu ortamlara daha uygundurlar. Bu protokollere etkileşim ise en büyük dezavantajıdır. Zira çok sayıda katılımcı arasında diyalog oluşturmak durumundadırlar. Diyalog, etkileşim ve iletişim esnasında birden fazla tarafın bulunması gerekir. Kısmen dolandırıcılık iddiasında bulunların ve iletişimi çeşitli yöntemlerle kesen tarafların da bulunması şartı aranabilir.